عباس سحاب، نقشهنگار مدرن ایران
پرویز نیکنام
نقشه و اطلسهای جغرافیایی مهمترین آثار عباس سحاب را تشکیل میدهند و او در طول زندگی حرفهای خود بیش از ۷۰۰ اثر خلق کرده است که نقشههای استانها و مناطق ایران، نقشهی شهرهای ایران و نقشهی کشورهایی نظیر پاکستان، افغانستان، ترکیه، کویت، عراق، عربستان، هندوستان، اندونزی، قبرس و ... را در بر میگیرد.
روفیا، فرخلقای سینمای ایران
کیان ثابتی
روفیا در اوایل دههی ۱۳۳۰ پا به عرصهی سینما گذاشت و پس از دوازده سال در اوج محبوبیت و شهرت سینما را کنار گذاشت. او سالها پیش از آذر شیوا در اعتراض به وضعیت زنان در سینمای ایران با هنرپیشگی وداع کرد.
گابریل گارسیا مارکز، «صد سال تنهایی» و داستانهایی برای زندگان
سیلوانا پاترنوسترو
به برادر کوچکترش، گوستاوو، گفته بود که روزی کتابی خواهد نوشت که بیشتر از دون کیشوت خواننده خواهد داشت. بعد از ازدواج به همسرش مرسده گفته بود که نگران پول نباشد چون تا قبل از چهل سالگی رمانی منتشر میکند که همهی مردم دنیا آن را خواهند شناخت.
یک صندلی از آنِ خود، سرگذشت گلی ترقی
بیتا ملکوتی
«تابستان بدی بود». این جمله، شروع داستانی است از گلی ترقی با عنوان «خانهای در آسمان» که در مجموعه داستان خاطرات پراکنده منتشر شده است. اخیراً این جمله و این داستان برای دوستداران و علاقهمندان آثار گلی ترقی معنای واقعیتری یافته است، با انتشار این خبر که این نویسندهی توانا و سرشناس ایرانی را به یک آسایشگاه سالمندان در حومهی پاریس بردهاند.
درسگفتارهای عباس امانت دربارهی تاریخ ایران
در این سلسله درسگفتارها، عباس امانت، استاد بازنشستهی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت میکند که به باور او از قرنها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.
پیکنیکی که به سقوط کمونیسم در اروپای مرکزی کمک کرد
تیم آدامز
اقدام اعتراضآمیزِ آرمانخواهانهی گروهی از مردم عادی ــ برگزاریِ ضیافتی تابستانی در دشتی نزدیک به مرز اتریش ــ به کاتالیزوری برای انقلابهای پرماجرای صلحآمیزی تبدیل شد که دوباره این قاره را متحد کرد.
نویسندگان چگونه فاشیسم را از سر گذراندند
گوستاو جانسون
جمهوری وایمار در حالی فرو پاشید که جمهوریِ ادبیات شکوفا بود. کتابهای توماس مان و روبرت موزیل زمانی به ناشران سپرده شد که فاشیستها در خیابان با کمونیستها سرگرم مبارزه بودند.
درسگفتارهای عباس امانت دربارهی تاریخ ایران ــ درس دوم، ایران و انیران
در این سلسله درسگفتارها، عباس امانت، استاد بازنشستهی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت میکند که به باور او از قرنها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.
تخیل امکان تغییر، ایدهپردازی برای لحظهی انفجار
مریم فومنی در گفتوگو با یک جامعهشناس از ایران
انقلاب کلاسیک بیش از هر چیز در سطح سیاسی تغییر ایجاد میکند، یعنی قدرت سیاسیِ مستقر را به زیر میکشد. اما انقلاب زندگیِ روزمره در ساحت اجتماعی رخ میدهد و بر ساحتی که مناسبات انسانی در آن جریان دارد اثر میگذارد؛ انقلاب زندگیِ روزمره رابطهی انسان با خود، با دیگر انسانها و با فضای پیرامونش را دگرگون میکند.
اسکندر فیروز؛ بنیادگذار سازمان حفاظت محیط زیست در ایران
پرویز نیکنام
اسکندر فیروز آن زمان در زمینهی محیط زیست چهرهای جهانی بود. به همت او کنوانسیون تالابها در رامسر (به عنوان کنوانسیون رامسر) تصویب شد، او در ۱۳۵۱ نایبرئیس نخستین کنفرانس جهانی محیط زیست در استکهلم بود، یک سال بعد، یکی از مهمترین قوانین محیطزیستی ایران را با عنوان قانون «حفاظت و بهسازی محیط زیست» به تصویب رساند.
چه بر سر جوانیات آمده است؟
آلما بیگم
<p dir="rtl">از خودم خجالت میکشیدم. دستهایم را ناخواسته با دستهای او مقایسه میکردم. چیزی جز فقر که بیداد میکرد نمیدیدم. نمیدانم که او چه میدید و چه فکر میکرد.</p>
درسگفتارهای عباس امانت دربارهی تاریخ ایران ــ درس اول، بوم و بر
در این سلسله درسگفتارها، عباس امانت، استاد بازنشستهی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت میکند که به باور او از قرنها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.
مزایای نوستالژی
ویکتوریا چان
ظاهراً احساس نوستالژی تجربهای رایج است: پژوهشی در سال ۲۰۰۶ نشان داد که بیش از سه چهارم از شرکتکنندگان حداقل یک بار در هفته حس نوستالژی را تجربه میکنند.
شهری که زیرِ زمین است
س. ن.
طبق آدرسی که از طریق پیامک دریافت کردهام زنگ آپارتمانی را در یکی از محلات مرکز تهران میزنم. جلوی آسانسور دو مرد جوان ایستادهاند. آنها نیز همراه ما به طبقهی آخر میآیند. جلوی درِ آپارتمان زن و مرد جوانی ایستادهاند، وارد میشویم.
تیم پناهندگان المپیک؛ تلاش برای ارتقای امید و همبستگی
دیاکو علوی
تیم پناهندگان در المپیک ۲۰۲۴ پرشمارتر از دورههای قبل خواهد بود. این بار ۳۶ ورزشکار زیر پرچم تیم پناهندگان، که حالا نماد جدیدی نیز دارد، به رقابت خواهند پرداخت. ۱۴ تن از این ورزشکاران، پناهندگان ایرانی هستند.
یک کتاب: «پس از فروپاشی؛ امیدیابی در سازماندهی»
عرفان ثابتی ــ سپهر عاطفی
فروپاشی جامعهشناختی به چه معناست؟ چه چیزی انسانها را متحد میکند، هویت یا ارزشهای مشترک؟ سازماندهی چه ارتباطی با امید دارد؟
«فکرة»، نشریهی ادبی و فرهنگیِ فلسطینی که میخواهد راوی امروز باشد
عایشه حامد در گفتوگو با فرناز سیفی
«فکرة» نشریهی فرهنگی، ادبی و هنریِ مستقلی است که در سال ۲۰۲۲ تأسیس شد و در رامالله در کرانهی باختری منتشر میشود.
گناه پدران؛ گذشتهای که سَرِ گذشتن ندارد
هرمز دیّار
«تا سال ۱۹۴۵ او پدری بود که میتوانستم به وی افتخار کنم؛ اما بعد از ۱۹۴۵، او یک مجرم جنگی بود.» این کلمات را آرنولد اشپر، فرزند آلبرت اشپر، وزیر تسلیحات هیتلر، بر زبان آورد. اینگونه اظهار نظرها چیزی بود که صدها هزار آلمانی ناچار بودند پس از جنگ جهانی دوم با آن رودررو شوند.
سلطان مراکش، کسی که از یهودیان کشورش در جنگ جهانی دوم محافظت کرد
تئو زنو
<p dir="rtl">ظاهراً سلطان محمد گفته بود «هیچ یهودیای در مراکش وجود ندارد. ما تنها شهروندان مراکشی داریم.» عجیب نیست که مقامات ویشی از این نوع صحبتها خوششان نمیآمد و سلطان بارها و بارها با آنها سرشاخ شده بود.</p>
درسگفتارهای عباس امانت دربارهی تاریخ ایران ــ پیشگفتار
در این سلسله درسگفتارها، عباس امانت، استاد بازنشستهی تاریخ در دانشگاه ییل، درباره ساختارهایی در تاریخ ایران صحبت میکند که به باور او از قرنها پیش تا امروز پایدار مانده و زندگی ایرانیان را شکل داده است.