در جستوجوی «ده فرمان» کیشلوفسکی
پیوتر فلورچک
راز مانایی مجموعهی تلویزیونی «ده فرمان» چیست؟ پژوهشگری لهستانی با دیدار از مجتمع مسکونی خیابان اینفلانکا، محل وقوع بخش عمدهای از رویدادهای «ده فرمان»، در باب این پرسش تأمل میکند.
راز مانایی مجموعهی تلویزیونی «ده فرمان» چیست؟ پژوهشگری لهستانی با دیدار از مجتمع مسکونی خیابان اینفلانکا، محل وقوع بخش عمدهای از رویدادهای «ده فرمان»، در باب این پرسش تأمل میکند.
از هویت واقعی نویسندگان «یکی از پرخوانندهترین کتابهای دنیا» چه میدانیم؟ چرا این اثر، جعلی و سرقت ادبی است؟ آیا میتوان محبوبیت پروتکلها را حاکی از یهودستیزیِ پنهانیِ گسترده و علاقهی شدید مردم به نظریههای توطئه دانست؟
تصویر بزرگ تاریخ را انسانهای «بزرگ» و وقایع عظیم میسازند. سنگینی این تصویر صدای رنج انسانهای «کوچک» در زندگی روزمره را خفه میکند. سوتلانا آلکسیویچ تلاش دارد تا ساختار روایت تاریخی را واژگون کند تا این صداها و سرگذشتهای کوچک شنیده شوند.
آیا کودتا به احیا/استقرار دموکراسی میانجامد یا صرفاً نظام استبدادی جدیدی را جایگزین نظام استبدادی قدیمی میکند؟ کودتا خشونت و سرکوب را افزایش میدهد یا کاهش؟ چهار پژوهشگر دانشگاهی، با تحلیل آماری کودتاهای پیش و پس از پایان جنگ سرد به این پرسشها پاسخ میدهند.
از کشتار آمریتسار چه میدانیم؟ «اودام سینگ» که بود و چرا نام مستعار «رام محمد سینگ آزاد» را برای خود برگزید؟ آیا گاندی و نهرو با «وطنپرستی» به سبک او موافق بودند؟
مسئولان المپیک و نهادهای امنیتی کشورهای میزبان چه تدابیری برای مقابله با مخاطرات احتمالی میاندیشند؟ مطالعهی المپیک چگونه به فهم علل افزایش احساس ناامنی در دنیای معاصر کمک میکند؟ چرا نمایش عمومی مانورهای امنیتی به جزئی از مناسک پیش از المپیک تبدیل شده است؟
ده نویسنده دربارهی مکانهایی مینویسند که از آنجا مهاجرت کردهاند، به آنجا بازگشتهاند، آنجا را به خاطر سپردهاند، و آنجا را خانهی خود میخوانند. این مجموعه دربردارندهی ده رویکرد است نسبت به تغییر، و تفاوت میان تصورات و واقعیت. هر نویسنده ما را با خود به سفری کوتاه به زادگاهش میبرد -از گذشته تا حال.
با انجام هر حملهی تروریستی از سوی مسلمانان افراطگرا، این پرسش در افکار عمومی پررنگتر میشود که آیا اسلام ذاتاً اهل مدارا با نامسلمانان نیست، یا این که مسلمانان خشونتطلب را نباید مسلمان شمرد؟ یک فیلسوف به این پرسش دشوار پاسخ میدهد.
چرا شهروندان معمولی آلمان همدست حکومت نازی شدند؟ آیا باید از قضاوت حقوقی دربارهی نسلکشی فراتر رفت و به داوری اخلاقی پرداخت؟ وظیفهی اخلاقی فرزندان عاملان نسلکشی چیست؟
این ادعا که المپیک مدرن ادامهی بازیهای المپیک یونان باستان است تا چه اندازه صحت دارد؟ آیا این جشنوارهی ورزشی، همانطور که ادعا میکند، غیر سیاسی و فراگیر است؟ از جنبشهایی که در پی ارائهی بدیلهایی برای المپیک بودهاند چه میدانیم؟
از معانی گوناگون لیبرالیسم چه میدانیم؟ چرا بعضی از احزاب لیبرال خود را «چپ» یا «رادیکال» میخوانند؟ عنصر اصلی لیبرالیسم چیست؟ آیا لیبرالیسم رو به افول است؟
از «قحطی بزرگ» سال 1847 در ایرلند چه میدانیم؟ چرا این واقعه با نام «سلطان عبدالمجید اول»، امپراتور عثمانی، پیونده خورده است؟ سلطان عثمانی چگونه امپراتوری بود و چه نقشی در این ماجرا داشت و چرا محبوب ایرلندیها شد؟
خشم از احساساتی است که عرصههای سیاست و فرهنگ را در نوردیده و آنها را در هم تنیده است. در این مقاله، یک فیلسوف برجسته ما را در واکاوی این احساس و درک خاستگاهها و پیآمدهای آن یاری میکند.
ویکتور خارا شکنجه و کشته شد چون صدای موسیقاییِ سالوادور آلنده در شیلی بود. حال، شاید قاتلان او سرانجام در پیشگاه قانون قرار گیرند و عدالت در مورد آنها اجرا شود.
فناوری مدرن محدودیتهای نشر را تا اندازهی زیادی از میان برداشته و اینک نویسندگان میتوانند ناشر آثار خود نیز باشند. اما آیا این امکانِ مدرن توانسته در برابر یکی از قدیمیترین مشکلات نویسندگان و ناشران، یعنی سرقت ادبی مانعی ایجاد کند یا از میزان آن بکاهد.
روشنفکران لهستانی سابقهای طولانی در تأسیس دانشگاههای زیرزمینی دارند. نویسنده بر اساس تجربهی خود در مقام استاد یکی از دانشگاههای مخفی در لهستان به توصیف ساختار و اهداف دانشگاهی زیرزمینی در حکومتی تمامیتخواه میپردازد.
چهار سال پیش ۱۶ اثر تاریخی و بنای دینی با پیشینهای چند صد ساله در مالی تخریب شد. حال احمد الفایق المهدی، یکی از عاملان این تخریب، به همین جرم در دیوان بینالمللی کیفری در لاهه محاکمه میشود. اهمیت این دادگاه و علل موفقیت آن چیست؟
آرونداتی روی، نویسندهی هندی و فعال سیاسی سرشناس، با رمان «خدای چیزهای کوچک» به شهرت رسیده و با مقالات خود در مورد اوضاع داخلی هند، مناقشههای فراوانی بر انگیخته است. روی در مصاحبه با مجلهی «اِل» از دغدغههای خود دربارهی ادبیات، سیاست، فمینیسم، و مُد میگوید.
روایتی که در ادامه میخوانید تابستان گذشته در نیویورک تایمز منتشر شده است. این گزارش حاصل 18 ماه کار تحقیقی است، و ماجرای فاجعهای را بازگو میکند که «دنیای عرب»، این دنیای ازهمگسیخته، از زمان حمله به عراق در سال 2003 متحمل شده است. حملهای که به ظهور داعش ...
آیا غذا میتواند ملتهایی را که سالهاست بر سر دین میجنگند، کنار هم بنشاند؟ یا برعکس، به اختلافات جدیدی میانشان دامن میزند؟ شاید با خواندن حکایت «حموس»، غذایی که لبنانیها، اسرائیلیها، فلسطینیها، مصریها و سایر ملل خاورمیانه، آن را متعلق به خود میدانند، بتوان به نتیجهای رسید.
«در من شعر میجوشید و من باز هم دیوانگی کردم. یعنی همهی آدمهای احمق را که دوستم داشتند، گذاشتم کنار. همهی نقشهها و برنامههای عمرانی! به هم ریخت. به قول بچهها، برنامهی تشکیل خانواده! آنچنان کُنفیَکون شد که دیگر محال است تا آخر عمر کسی حاضر شود مرا بگیرد.»
نظم جهانی لیبرالی، که با پایان «جنگ سرد» برقرار شده و آمریکا رهبری آن را بر عهده دارد، با چالشهای جدی و عمیقی مواجه شده است. این «نظم نوین جهانی» احتمالاً به زودی از بین میرود. اما چه نظم بهتر و مفیدتری میتواند جایگزین آن شود؟
در سالهای اخیر، صحنهی سیاسی دنیا تا حد زیادی به عرصهی نفرتورزی گروههای مختلف اجتماعی و دینی علیه یکدیگر و سوءاستفادهی سیاستمداران از احساسات آنان مبدل شده است. این روند گستردهی «نفرتپراکنی» اساس دموکراسی را تهدید میکند و باید با مسئولیتپذیری با آن مقابله کرد.
روایتی که در ادامه میخوانید تابستان گذشته در نیویورک تایمز منتشر شده است. این گزارش حاصل 18 ماه کار تحقیقی است، و ماجرای فاجعهای را بازگو میکند که «دنیای عرب»، این دنیای ازهمگسیخته، از زمان حمله به عراق در سال 2003 متحمل شده است، حملهای که به ظهور داعش یا «دولت اسلامی» و بحران جهانگیر پناهجویان ختم شد. دامنهی جغرافیایی این فاجعه بسیار گسترده است و علل آن پرشمار، اما پیامدهای آن – جنگ و آشوب در سراسر منطقه – برای همهی ما آشنا است. نویسندهی این روایت، اسکات اندرسون، و عکاس آن، پائولو پلگرین، سالهای زیادی است که اخبار و تحولات خاورمیانه را پوشش میدهند. گزارش آنها روایتی تکاندهنده از نحوهی شکلگیری و بروز این فاجعه از دید شش شخصیت در مصر، لیبی، سوریه، عراق، و کردستان عراق است. «آسو» در هفتههای آینده این روایت را، در چندین قسمت، منتشر میکند. متن کامل این روایت در ادامه به شکل کتاب الکترونیکی منتشر میشود و به رایگان در اختیار خوانندگان قرار میگیرد.