تاریخ انتشار: 
1398/01/04

نسل هزاره‌ی سوم افغانستان؛ جستاری تصویری

محمد اسماعیل

theguardian

نسل هزاره‌ی سوم افغانستان در بازه‌ای 17 ساله و تحت مصائب جنگ و حضور پرتعداد نیروهای بین‌المللی رشد کرده و حالا با آینده‌ای نامطمئن و امکان تغییری شگرف مواجه شده است.

افغانستان سال 2019 را با امیدی شوق‌انگیز به صلح و آرامش آغاز کرد زیرا طالبان اعلام کردند که حاضرند با آمریکایی‌ها و مقام‌های ارشد افغانستان در، به ترتیب، قطر و مسکو دیدار کنند. دونالد ترامپ به مردم آمریکا گفته که سیاست‌های او به روند مذاکرات برای برقراری ثبات سیاسی در افغانستان سرعت بخشیده و بنابراین می‌تواند از تعداد نیروهای آمریکایی در این کشور بکاهد و طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا پایان خواهد یافت.

هیچ‌کس نمیداند چه نوع حکومتی تشکیل خواهد شد یا این که طالبان چقدر کنترل و نفوذ خواهد داشت اما برای جوانانی که در سال 2001 و در زمان سقوط طالبان به دست آمریکا و همپیمانانش خردسال بودند، چشم‌انداز صلح با اسلام‌گرایان تندرو آمیزهی دلهره‌آوری از ترس و امید می‌آفریند.

theguardian

صلح برای من بسیار مهم است چون می‌توانم استعداد خودم را پی بگیرم، اما بدون صلح امیدی برای آینده‌ی بهتر وجود ندارد.

وسیم انوری، 19 ساله

برای روستانشینان مناطق غیرشهریِ افغانستان که حتی بیشتر از حاکمیت مرکزی سنتی و محافظه‌کار بوده‌اند، زندگی شاید تغییر چندانی نکند. اما برای جوانان در کابل و دیگر شهرها، چیزهای بسیاری برای از دست دادن وجود دارد، به ویژه آزادی‌هایی که پس از سقوط طالبان انباشته شده- از جمله نواختن موسیقی، مدلینگ و آرایش مو مطابق با مد روز.

theguardian

هر کسی باید بتواند به موسیقی دسترسی داشته باشد و حقوق زنان باید رعایت شود.

مرام عطایی، 16 ساله

مرام، پیانیست 16 ساله‌ای که به مدرسه‌ی موسیقی در کابل می‌رود، می‌گوید: «بیشتر از هر چیزی نگران این هستم که اگر آنها برگردند و دیگر نتوانم به نواختن موسیقی ادامه دهم. خیلی خوب می‌شود اگر حکومت و طالبان برای صلح به توافق برسند. در این صورت دسترسی به موسیقی برای همه وجود خواهد داشت و حقوق زنان نیز رعایت می‌شود.»

theguardian

ما تشنه‌ی صلح‌ایم. صلح می‌خواهیم تا مردم بتوانند کار خود را انجام دهند و راحت زندگی کنند.

انوش سروری، 23 ساله

وقتی طالبان در رأس قدرت بود، به خاطر برخوردهای خشن با زنان و دختران و مجبور کردن آنها به ماندن در خانه، محدود کردن موسیقی و ورزش، و اِعمال مجازات‌های وحشیانه برای تخطی از خوانش افراطی‌شان از قوانین اسلام، موجب بدنامی در سطح بین‌المللی شده بود. اخیراً آنها لحن معتدلی را در پیش گرفته‌اند؛ از جمله قول‌هایی برای رعایت حقوق و فراهم ‌کردن امکان تحصیل زنان و دختران داده‌اند، درخواست‌ کمک برای حمایت از نیروهای خارجی مطرح کرده‌اند و وعده‌هایی مبنی بر حفظ ارتباطات دوستانه‌ی بین‌المللی داده‌اند.

 

theguardian

می خواهم طالبان رویه‌ی خود را تغییر دهد و دیگر مثل گذشته رفتار نکند.

حسین 19 ساله

هرچند تردید‌های زیادی باقی مانده اما وعده‌ی صلح به جوانان احساس امید بخشیده است. «من در مورد پیوستن طالبان به روند صلح خوشبین هستم.» این را حسین 19 ساله می‌گوید که مثل بسیاری از جوانان افغان در ایران بزرگ شده، کشوری که میلیون‌ها نفر به علت جنگ به آنجا پناهنده شدند. او اکنون در کابل مشغول به آرایشگری است. «صلح می‌تواند پایان جنگ و درگیری در کشور ما باشد. می‌خواهم طالبان رویه‌ی خود را تغییر دهد و دیگر مثل گذشته رفتار نکند.»

theguardian

ما شاهد درگیری‌های بسیاری بودهایم. دیگر بس است. دیگر نمی‌خواهیم شاهد تراژدی‌های بیشتری باشیم.

امید آرمان، 21 ساله

نسل جدید افغانستان به شکل چشمگیری جوان است. بر اساس آمار آژانس جمعیت سازمان ملل، بیش از 60 درصد از جمعیت 35 میلیونی این کشور را جوانان زیر 25 سال تشکیل می‌دهند. نیمی از این جمعیت کمتر از 15 سال دارند. مثل جوانان سایر کشورها، جوانان شهرنشین برای گشودن دروازه‌ی فرهنگ‌ و ارتباطات بین‌المللی از فناوری استفاده می‌کنند. این جوانان اما برای پیدا کردن کار ثابت و دائم با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند.

theguardian

زنان افغان دستاوردهای بسیاری در رشته‌های ورزشی داشته‌اند. امیدوارم که طالبان این دستاوردها را به رسمیت بشناسد.

کوثر شهرزاد، 17 ساله

زنان هر روز با خشونت روبرو هستند و اقتصاد ورشکسته‌ی افغانستان نمی‌تواند برای حدود 400 هزار نفری که هر سال به بازار کار وارد می‌شوند، شغل ایجاد کند.

از سال 2014 تا کنون که بیشتر نیروهای نظامی از خاک افغانستان خارج شدند، صدها هزار نفر از این کشور مهاجرت کرده‌اند. بسیاری از آنها خطر سفرهای طولانی در جستجوی سرپناهی تازه در کشورهایی نظیر ترکیه یا اروپا یا مناطق دورتر را به جان خریدند. برای کسانی که باقی مانده‌اند، امید تازه‌ای وجود دارد که صلح برایشان موقعیت‌های بهتری به دنبال داشته باشد.

theguardian

ما می‌خواهیم شاهد پایان درگیریهای اخیر  باشیم. ما به صلحی پایدار بین حکومت و طالبان امیدواریم.

ندیم قریشی، 19 ساله

حقوق زنان در سال‌های اخیر تحت حکومت افغانستان و با پشتوانه‌ی نیروهای غربی ارتقا یافته، به‌ویژه در شهرهایی نظیر کابل که زنان بسیاری بیرون از خانه کار می‌کنند و بیش از یک چهارم از نمایندگان مجلس را تشکیل می‌دهند.

theguardian

من زیاد به صلح در این کشور امیدوار نیستم. فکر نمی‌کنم طالبان با حکومت به توافق برسد.

زرغونه حیدری

با وجود این، نظرسنجی اخیر از 2000 جوان افغان حاکی از وجود نگرش‌های متضادی در بین مردان و زنان بود. در مقایسه با کمتر از یک سوم زنان، در حدود دو سوم از مردان فکر می‌کردند که زنان در افغانستان از حقوق زیادی برخوردارند، و یا می‌گفتند زنان بیش از آن احساساتی هستند که بتوانند کارهای مدیریتی را انجام دهند. در حالی که تقریباً سه چهارم از زنان گفتند زنان متأهل باید از حقوقی برابر با زنان مجرد برای کار خارج از خانه بهره‌مند باشند، تنها 15 درصد از مردان چنین عقیده‌ای داشتند.

theguardian

ما برای سعادت کشورمان خواستار صلح هستیم. دیگر خودکشی و حمله و انفجار نمی‌خواهیم.

فرزاد اسلامی، 18 ساله

به گفته‌ی گروه برابری جنسیتی پروموندو، فاصله‌ی نسلی میان مردان را می‌توان این‌گونه توضیح داد که مردان جوان‌تر در تلاش برای یافتن کار و موقعیت پایدار در کشوری جنگ‌زده و فقیر، به دنبال نقش‌های جنسیتیِ جدی و محکمی هستند. همچنین آموزه‌های مذهبی دوران حکومت طالبان در شکل‌گیری دیدگاه‌های سخت‌گیرانه در میان مردان جوان علیه حقوق زنان نقش مهمی ایفا کرده است.

theguardian

ما می‌ترسیم که اگر دوباره طالبان بر سر کار بیاید، نتوانیم نمایش‌های خود را برگزار کنیم. اگر نیروهای آمریکایی بروند، صلح خواهد آمد.

سلطان قاسم سیدی، 18 ساله

سلطان قاسم سیدی مدل 18 ساله، فیسبوک، یوتیوب و اینستاگرام را زیر و رو می‌کند تا در مورد مد و مدلینگ اطلاعات بیشتری به دست بیاورد و از مدل‌های مورد علاقه‌اش، از جمله عمر بروکان اهل عربستان سعودی و جاستین بیبر کانادایی، الهام بگیرد. او می‌گوید: «ما می‌ترسیم که اگر دوباره طالبان بر سر کار بیاید، نتوانیم نمایش‌های خود را برگزار کنیم.» به رغم این نگرانی‌ها، سلطان اعتقاد دارد که زمان آن رسیده که جنگ برچیده شود. «اگر نیروهای آمریکایی بروند، صلح برقرار خواهد شد، و ما به صلح نیاز داریم.»

theguardian

صلح نیازمند این است که همه تفنگ‌هایشان را زمین بگذارند و به آموزش و سعادت در کشور بیندیشند.

محمدجاوید مومند، 22 ساله

مریم غلامی، دختر ۲۰ ساله‌ای که در غرب استان هرات زندگی می‌کند، اعتقاد دارد نسل او تغییری به وجود خواهد آورد که والدینش هرگز موفق به انجام آن نشدند. او در یک مؤسسه‌ی آموزشیِ آنلاین، طراحی گرافیک و برنامه‌نویسی کامپیوتر می‌خواند و تلاش می‌کند تا مهارت‌هایش را با تماشای برنامه‌های آموزشی یوتیوب ارتقا دهد. مریم با مشکلات بسیاری روبرو است- مثل سرعت پایین و ناامنی اینترنت- اما باور دارد که نسل او می‌‌تواند موجب تغییر در کشور شود. «نسل جدید می‌تواند افغانستان را با دانش و فناوری تغییر دهد.»

theguardian

ما تنها در صورتی به طالبان خوشامد می‌گوییم که دموکراسی و ارزش‌های دموکراتیک را  بپذیرند.

زینب فرهمند، 22 ساله

 

برگردان: فرهاد نیک‌اندیش


محمد اسماعیل روزنامه‌نگار است. آن‌چه خواندید برگردان این نوشته‌ی او است:

Mohammad Ismail, ‘Afghanistan’s Generation Z-a photo essay’, The Guardian, 11 February 2019.