ستّاره فرمانفرمائیان، پایه‌گذار مددکاری اجتماعی در ایران

پرویز نیکنام

«...دریافتم که سرانجام، آن سلاحی را که برای مبارزه با فقر و بدبختی مردم محروم کشورم لازم بود، یافته‌ام. در کشورم کمک به نیازمندان و محرومان جامعه تنها از طریق صدقه صورت می‌گرفت و اینک فهمیدم که می‌توان با ایجاد مراکز مجهز با کارکنانی ورزیده و تحصیل‌کرده، به یاری نیازمندان و محرومان اجتماع رفت.»

جنگ جدید روسیه در زمستان؛ آیا ممکن است که پوتین به سرنوشت ناپلئون و هیتلر دچار شود؟

آنتونی بی‌وُر

شناخته‌شده‌ترین شکست زمستانیِ اروپا در روسیه در سال ۱۸۱۲ رخ داد ــ درست بیش از یک قرن پس از جنگ پُلتاوا ــ وقتی ارتش بزرگ ناپلئون از مسکو عقب‌نشینی کرد. تاکتیکِ زمین سوخته‌ی روسیه، که فرانسوی‌ها را بی‌غذا و سرپناه هنگام عقب‌نشینی به حال خود رها کرد، نتیجه را از این‌هم مرگبارتر کرد.

«چهارچشمی باید مراقب جنبش بود، مبادا خودش هیولا شود!»؛ درس‌هایی از خیزش مردم سوریه

فرناز سیفی

ماه گذشته ابراهیم الاصیل، تحلیلگر ارشد در «مؤسسه‌ی خاورمیانه»، رشته‌توییتی را خطاب به کاربران ایرانی نوشت که بسیار پرمخاطب شد. الاصیل که اهل سوریه است و در خیزش سوری‌ها علیه رژیم بشار اسد مشارکت داشت از تجربه‌ی پرفرازونشیب و ناکام فعالان سوری و درس‌های تلخ اما مهمی نوشته بود که آموختند.

نامه‌هایی از هنگ ‌کنگ

ایون‌سانگ کیم

کتاب‌های عامه‌پسندی که در مورد قدرت می‌خوانم حقیقت‌گویی را تجویز نمی‌کنند. توصیه‌ی آن‌ها این است که برای دستیابی به قدرت باید خیال‌پردازی کرد و بعد این خیال‌‌پردازی‌ها را به دیگران فروخت. به صراحت می‌گویند که هیچ‌کس حاضر به شنیدن حقیقت نیست، پس به آدم‌ها چیزی را نگو که مایل به شنیدنش نیستند.

از اعلان همبستگیِ حامیان «منشور ۷۷» چکسلواکی با مدافعان «منشور ۰۸» چین چه می‌آموزیم؟

عرفان ثابتی

در دسامبر ۲۰۰۸، یک‌صد سال پس از انتشار نخستین قانون اساسیِ چین و هم‌زمان با شصتمین سالگرد تصویب «اعلامیه‌ی جهانیِ حقوق بشر»، ۳۰۳ روشنفکر، وکیل، فعال، دانش‌پژوه، کارگر، دهقان و کارمند بازنشسته‌ی دولت چین با امضای بیانیه‌ای معروف به «منشور ۰۸» خواهان اصلاحات دموکراتیک ــ از جمله پایان یافتن حکومت تک‌حزبی ــ و احترام به حقوق بشر ــ از جمله آزادی بیان ـ در این کشور شدند.

حافظ و بوسه بر قلم

ایرج قانونی

شخصِ حافظ بنا به زندگی‌نامه‌اش جهان‌گرد، گردشگر و حتی ایران‌گرد نبوده است و ظاهراً تا یزد پیش‌تر نرفته است. جهانی که او از آن یاد می‌کند [گشته‌ام در جهان و آخر کار] جهان عینی نیست، بلکه جهانی است که او را هنرمند کرده است.

آیا این یک انقلاب زنانه است؟

مریم فومنی در گفتگو با یک فعال حقوق زنان در ایران

بسیاری از تحلیلگران از اعتراضات سراسری اخیر در ایران با عنوان «انقلاب زنانه» یاد می‌کنند اما بعضی از فمینیست‌‌ها و فعالان جنبش زنان در داخل ایران با این نظر موافق نیستند.

برای خورشیدی که از بالای چوبه‌ی دار طلوع نکند؛ آنجلا دیویس و زندانیان سیاسی

نزهت بادی

آنجلا دیویس، پژوهشگر نامدار فمینیست و فعال سیاسی آمریکایی، از اوایل سال ۱۹۷۰ فعالیت خود را در زمینه‌ی حمایت از زندانیان سیاسی و مبارزه با حکم اعدام آغاز می‌کند و در همان سال خودش نیز به جرم مشارکت در آدم‌ربایی و قتل، زندانی و محکوم به اعدام می‌شود و کارزارهای جهانیِ گسترده‌ای در حمایت از او و لغو حکم اعدام شکل می‌گیرد.

حامله‌ای؟ نمی‌خوای باشی؟ به جِین زنگ بزن

نهال تابش

گروه تعاونیِ جِین‌ها شبکها‌ی متشکل از زنان کنشگری بود که در اواخر دهه‌ی ۱۹۶۰ و اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰ در شیکاگو شکل گرفت و مخفیانه به زنان امکان سقط‌ جنین می‌داد. کار این گروه در آن دوره غیرقانونی بود اما آن‌ها مطابق با موازین و روش‌های درست پزشکی فعالیت می‌کردند.

مسیر پرپیچ‌وخمِ دادخواهی؛ نگاهی به فیلم «آرژانتین ۱۹۸۵»

پل ریسکر

نظامیان آرژانتینی که در سال ۱۹۷۶ پس از کودتا علیه ایزابل پرون، رئیس‌جمهورِ وقت، قدرت را در دست گرفتند در «فرایند سازمان‌دهیِ مجددِ ملی» ــ که بعدها به «جنگ کثیف» شهرت یافت ــ به آدم‌ربایی، شکنجه و قتل مخالفان و دگراندیشان پرداختند. وقتی در سال ۱۹۸۳ بساط دیکتاتوریِ نظامیان برچیده شد، گروه‌های مدافع حقوق بشر، تعداد «ناپدیدشدگان قهری» را بین ۱۵ تا ۳۰ هزار نفر تخمین می‌زدند.

خشونت کلامی سیستماتیک علیه زنان معترض

پویان مکاری

بر اساس روایت‌های زنان معترض، مأموران نیروی انتظامی، لباس‌شخصی‌ها و حامیان حکومت ایران برای مقابله با زنان معترض روشی «سیستماتیک»، غیر رسمی و تا حدی نامحسوس را دنبال می‌کنند.

در ستایش دادخواهی و بیان حقیقت

هرمز دیّار

دادخواهی، به‌ویژه در برابر رژیم‌های تمامیت‌خواه، کارکردی ویژه و فایده‌ای دوچندان دارد زیرا علاوه بر افزایش هزینه‌ی خودکامگان، تک‌روایت حاکم از وضعیت موجود را نقض می‌کند و روایت حقیقی را در برابر آن می‌نهد. درنتیجه‌، دادخواهی، هیمنه‌ی خودکامه را در هم می‌شکند.

آیا جنبش مدنی لزوماً خشونت‌پرهیز است؟

محمدعلی کدیور، نیل کِچلی

آیا جنبش‌های مدنی لزوماً باید از خشونت بپرهیزند؟ تأثیر خشونت در پیروزی و شکست حرکت‌های اعتراضی چیست؟ پژوهش‌های انجامشده درباره‌ی جنبش‌های اجتماعی، اعتراضی و انقلابی تصویر بهنسبت روشنی در این زمینه ارائه می‌کنند. اول باید بین سه نوع حرکت اعتراضی تمایز قائل شد: اعتراض‌های مسلحانه، اعتراض‌های همراه با خشونت غیرمسلحانه و اعتراض‌های کاملاً مسالمت‌آمیز.

تنیدگی روزمرگی و انقلاب: گزارش سفر پاییز ۱۴۰۱

پرستو فروهر

ده روز پیش از بیستوچهارمین سالگرد قتل سیاسی پدر و مادرم، داریوش و پروانه فروهر به روال هرساله به تهران رفتم برای پیگیری یک کنش دادخواهانه، که در فراز و نشیب سال‌ها مانند اندامی در زندگی‌ من روییده و بالیده است؛ اندامی از جنس عضله و آه. سفر این بار اما در شرایطی یکسره دگرگون و در بستر یک خیزش انقلابی پرشور وجسورانجام می‌شد.

دگردیسی هویت ایرانی

زهرا لشکری

جنبش مردم ایران که چند ماهی از آن گذشته و جان‌های بی‌گناه بسیاری را قربانی کرده، یک جنبش صرفاً سیاسی و قصدش تنها واژگونی یک رژیم سفاک نیست؛ در کنار آن، دست‌اندرکار برانداختن عنصر اسلامی از هویت ایرانیان است.

اعتراض دیجیتال: کجا جواب می‌دهد و کجا خراب می‌کند

زینب توفکچی

پیدایش و گسترش اینترنت بهعنوان یک فناوری ارتباطی جدید تحول شگرفی در تعاملات اجتماعی بشری در ابعاد گوناگون ایجاد کرده است. حرکات اعتراضی و جنبش‌های اجتماعی نیز از این تحولات برکنار نبوده‌اند. بهطورکلی پیدایش و گسترش اینترنت باعث چه تغییراتی در حرکات اعتراضی و جنبش‌های اجتماعی شده است؟

صدیقه دولت‌آبادی؛ از پیشگامان جنبش زنان ایران

پرویز نیکنام

سپاس خدا را که بعد از بیست سال باز فرصتی به دست آمد تا برای سومین بار زبان زنان سرلوحه‌ی اوراقی شده، خدمات منظوره را در سایه‌ی رشد بانوان انجام دهد. در این موقع که خطرناک‌ترین مواقع حیاتی زنان ایران است، کارکنان زبان زنان می‌دانند چه مسئولیت مهمی را در چه زمان تاریکی به عهده گرفته و تا چه حد در تأثیر فشار روحی خواهند بود.

«و فواره‌های سبز ساقه‌های سبک‌بار شکوفه خواهد داد»؛ نگاهی به موسیقی و پرفورمنس‌های اعتراضی

نهال تابش

پرفورمنس‌آرت شاخه‌ای از هنرهای تجسمی است که در آن هنرمند از بدن‌ خود برای ارتباط با مخاطب استفاده می‌کند. یکی از دلایل اهمیت پرفورمنس‌آرت ارتباط تنگاتنگ آن با جامعه و سیاست است. هنرمندان در پاسخ به مسائل و مشکلات سیاسی-اجتماعی، مجموعه‌ی کنش‌ها و نمایش‌هایی را خلق می‌کنند. ازاین‌رو هنر پرفورمنس را می‌توان نوعی کنشگری سیاسی هنرمند دانست.