لیلیت تریان، پیشگام آموزش مجسمه‌سازی مدرن در ایران

پرویز نیکنام

لیلیت تریان آموزگار و پیشگام آموزش مجسمه‌سازی مدرن دانشگاهی در ایران است و اگر نقش ابوالحسن صدیقی در احیای دوباره‌ی مجسمه‌سازی را به کناری بگذاریم، لیلیت از نخستین هنرمندانی است که پای مجسمه‌سازی مدرن را به ایران باز کرد و با تربیت شاگردان و نسل تازه هنرمندان مجسمه‌ساز در توسعه و گسترش این هنر کوشید.

«امروز برای بشر چه کردید؟» به یاد بنجامین فرنتز، دادستان دادگاه نورنبرگ

عرفان ثابتی

تصویر بنجامین فرنتز در فیلم‌های‌ مستند «حسابدار آشویتس»، «تعقیب کیفریِ شر» و «ما اکنون نخواهیم مُرد»، کالنقش فی‌الحجر در خاطرم نقش بسته است. چندی قبل هنگام گوش سپردن به سخنان او در مستند «تاوان»، سروده‌ای از ماریو بِنِدِتی، شاعر اروگوئه‌ای، به ذهنم خطور کرد: «چه خوش است آنکه دانم/که تو در میانِ مایی».

درباره‌ی آزادیِ نوشتن در اوکراین

آندری کورکف

برای اوکراینی‌ها آزادی مهم‌تر از ثبات است. برای روس‌ها عکس این موضوع صادق است. اوکراینی‌ها در هر دور از انتخابات رئیس‌جمهورشان را عوض می‌کنند. روس‌ها تزارشان را تا زمان مرگ سرِ کار نگاه می‌دارند.

اخلاقِ ما ایرانیان

ایرج قانونی

جمال‌زاده در کتابِ خُلقیات ما ایرانیان در باب حَسَناتِ اخلاقِ ایرانیان، و به‌ویژه معایبشان، از منظر تاریخی و اجتماعی، چنانکه شیوه‌ی ادبای زمانه‌اش بود، با شاهد مثال‌ها و نمونه‌های گزینشیِ گواهانِ خود بحث می‌کند، گواهانی که به‌ویژه آنگاه که غیرایرانی‌اند ذِمّه‌ی خود را از عیوبی که به ایرانیان نسبت می‌دهند بری می‌دانند و این خود را پسندیدنِ آنها جای عَجَب است.

ما به هند سفر نکردیم

منصوره شجاعی

ما دوازده زن عازم سفر هندوستان هستیم! ما ‌از جمله زنانی هستیم که پس از پایان جنگ ایران و عراق و پس از برملاشدن اعدامهای گروهی و پس از آزادشدن آن تعداد از زندانیان سیاسی که زنده مانده بودند، بهتدریج یکدیگر را در کوچهپسکوچههای برابریخواهی پیدا کردیم و به عزم ساختنِ روزگاری نو از نو همراه شدیم.

افغانستان و منازعه‌ بر سر تحصیل دختران

سوما نگهداری‌نیا

پرستو معلمی اهل افغانستان است و از زمان روی کار آمدن طالبان و ممنوعیتِ تحصیل دختران، همراه با گروهی از زنان در مدارس مخفی به آموزش دختران پرداخته‌ است. در این مقاله بنا به دلایل امنیتی نامی مستعار برای او برگزیده‌ایم.

خلوتِ شلوغ

زیگمونت باومن

با گریختن از تنهایی، شانسِ خلوت را از دست می‌دهید: آن حالت شکوهمندی که در آن می‌توان «به افکار خود سامان داد»، تأمل کرد، اندیشید، آفرید ــ و بنابراین، در نهایت، به ارتباط معنا و جان بخشید.

مشعل آزادی دست‌به‌دست می‌گردد، اما خاموش نمی‌شود؛ مروری بر «نامه‌های زندان» نسرین ستوده

اسفندیار دواچی

وقتی نلسون ماندلا در زندان نامه می‌نوشت، خوب می‌دانست که تنها شمارِ کمی از آن‌ها به دست مخاطب می‌رسد. بسیاری از نامه‌هایش را مسئولان زندان به بیرون نمی‌فرستادند. بااین‌حال، به‌ندرت اثری از خشم و حتی ناامیدی در نامه‌های ماندلا دیده می‌شد.

حدیث کتاب و کتاب‌فروشی؛‌ از بازار بین‌الحرمین تا روبه‌روی دانشگاه

سید ابوالقاسم انجوی شیرازی

ابوالقاسم انجوی شیرازی پژوهشگر ادبیات و فرهنگ مردم بود.  این گزارش او که در سال ۱۳۶۶ درباره‌ی کتاب و کتاب‌فروشی در تهران برای مجله‌ی آدینه نوشته شده نشان‌دهنده‌ی وقوف و احاطه‌اش به سابقه‌ی کتاب و کتاب‌فروشی و اصل‌ونسب ناشران و مرکزیت تولید و فروش کتاب در تهران از دوره‌ی قاجار تاکنون است.

ناشران دیاسپورا، کتاب‌به‌دوشانی مخالف سانسور

مریم فومنی

حالا هفتمین‌ اردیبهشتی است که ناشران فارسی‌زبانِ خارج از ایران، هم‌زمان با «نمایشگاه کتاب تهران»، کتاب‌های ممنوع در آن شهر و نمایشگاه را شهر به شهر به دوش می‌کشند و به دست مخاطبان‌ می‌رسانند.

کالیفرنیا؛ بهشت مشوّش نویسندگان تبعیدی آلمانی

الکس راس

در دهه‌ی ۱۹۴۰ بخش غربیِ لس‌ آنجلس در واقع به پایتخت ادبیات آلمانی در تبعید تبدیل شده بود. انگار کافه‌های برلین، مونیخ و‌ وین مشتری‌های خود را به سانست بولوار سرازیر کرده بودند. نویسندگان در کانون این جامعه‌ی مهاجرِ اروپایی قرار داشتند.

مهرانگیز منوچهریان؛ مبارز حقوق زنان ایران

پرویز نیکنام

مهرانگیز منوچهریان در سال ۱۳۲۸، وقتی هنوز کارآموز وکالت بود، در کتاب انتقاد: قوانین اساسی و مدنی و کیفری ایران از نظر حقوق زن به بخش‌هایی از قانون اساسی و مدنی دربارهی حقوق زن اعتراض می‌کند و پیشنهاد می‌دهد که باید قانون تغییر کند تا زن ایرانی بتواند هم رأی بدهد و هم نمایندهی مجلس شود.

حجاب اجباری، جنبش ژینا و طبقه‌ی متوسط

نوشین احمدی خراسانی

در سال ۱۳۹۶ وقتی ویدا موحد روسری‌اش را بر چوب کرد، نسل جوان از اقدام رادیکال «دختران خیابان انقلاب» علیه حجاب اجباری چندان استقبال نکرد اما پنج سال بعد همان حرکت رادیکال به خیزشی فراگیر در میان نسل جوان انجامید. در این فاصله چه تغییراتی در جامعه رخ داده است؟

پلیس و مخاطرات فناوری‌های نوین

امیلی برمن

خلأهای قانونی در آمریکا این امکان را به پلیس می‌دهد تا داده‌های بسیاری را درباره‌ی افراد جمع‌آوری کند، با این استدلال که احتمالاً آنها روزی به کار خواهند آمد. اما درباره‌ی کارآمدی فنون و ابزارهای جمع‌آوری این داده‌ها چه می‌دانیم و چگونه می‌توان خطرات آنها را مهار کرد؟

رؤیای خانه‌دار شدن در ایران

همایون معمار

در فاصله‌ی پانزده سال، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران به طور میانگین از ۶۵۰ هزار تومان به بیش از ۵۲ میلیون تومان رسیده است. یعنی متوسط قیمت مسکن در تهران نزدیک به ۸۰ برابر شده است.

برای تغییر دادن آینده‌ی خود، باید شیوه‌ی آموزش تاریخ به کودکان را تغییر دهیم

یووال نوح هراری

کودکان از سنِ بسیار کم با افسانه‌ها و اطلاعات گمراه‌کننده، آن هم نه فقط درباره‌ی رویدادهای جاری بلکه همچنین درباره‌ی شرح حالِ بشر ــ هویت، خاستگاه و سرگذشتمان ــ بمباران می‌شوند.

تمام زنان کارگرند

جیل ریچاردز

سیلویا فدریچی از جمله فمینیست‌هایی است که از دهه‌ی ۱۹۷۰ کار خانگی غیر مزدی زنان را در کانون کنش‌گری‌ها و نوشته‌های خود قرار داده‌اند. به باور او جنبش‌های فمینیستی عمدتاً به دنبال ورود به فضاهای مردانه‌اند و اقدام‌های مؤثری برای تغییر وضعیت کار «زنانه» صورت نداده‌اند. در این گفتگو او علت اهمیت چنین اقداماتی را شرح می‌دهد.