خشکسالی

سرعت گرم شدن خاورمیانه دو برابر دیگر نقاط دنیا است. اگر پیش‌بینی‌های نگران‌کننده‌تر درست از کار دربیاید، مکّه ممکن است دیگر قابل‌ سکونت نباشد، امری که حج را به زیارتی پُرمخاطره‌، و حتی فاجعه‌آمیز، تبدیل خواهد کرد. ممکن است تا پایان این قرن، شهرهای ساحلیِ پرزرق‌وبرق خلیج فارس به علت افزایش سطح آب، زیرِ آب بروند. هنوز نمی‌توان از «اینک آخرالزمان» سخن گفت اما می‌توان از «آخرالزمانی در آینده‌ی نزدیک» حرف زد.

رودخانه‌ی فصلی که در ال فاشر، مرکز استان دارفور شمالی در سودان، جاری است، با آب‌بندهایی که خود مردم ساخته‌اند تغییرشکل داده است. این آب‌بندها جریان باران‌های شدید فصلی را آرام می‌کند، جریان آب را توزیع می‌کند و نفوذ آن را به داخل سرزمین‌های خشک ممکن می‌سازد. پیش‌تر، فقط 150 کشاورز می‌توانستند در این‌جا گذران زندگی کنند: اکنون 4000 نفر در این زمینی که در کنار آب‌بند سِیل گِدایم واقع شده است کار می‌کنند.

اعتراضات در ایران عوامل متعددی دارد. تحلیل‌گران، بحران اقتصادی، فساد و ناکارآمدی حکومت و تبعیض سیاسی را به عنوان بخشی از این عوامل برشمرده‌اند. برخی کارشناسان نیز عوامل دیگری همچون بحران‌های محیط زیستی را زمینه‌ای برای شدت گرفتن نارضایتی‌ها می‌دانند. آقای ناصر کرمی، کارشناس محیط زیست و اقلیم‌شناس، در گفتگو با آسو ــ با نگاه ویژه به فاجعه‌ی ماهشهر ــ به این عوامل و نقش آن در اعتراضات پرداخته است.

تابستان و پاییز گذشته، آتش‌سوزی‌های جنگلی در غرب و توفان‌های شدید در شرق آمریکا توجه رسانه‌های عمومی را جلب کرد. اما حوادث اقلیمی در سال ۲۰۱۸ در کشورهای رو به توسعه هم پیامدهای ناگواری برای انسان‌ها داشته است؛ از سیل‌‌های عظیم در کرالای هندوستان تا خشکسالی شدید در افغانستان که میلیون‌ها نفر را گرفتار کرد.