مستأصل و آزرده از اتفاقاتی که در ماه‌های اخیر به چشم دیده‌ایم، دوباره رجوع به تاریخ و خواندن کتاب‌های تاریخی را به هم پیشنهاد می‌کنیم. برای این که ردی از خود در تاریخ بیابیم و آرامش بگیریم. برای این که خود را همچنان وصل به جهان و به احوالی که در آن می‌گذرد بدانیم. پشت تاریخ پناه بگیریم و با فاصله به خود نگاه کنیم و تصوری از مسیر و از پایان داشته باشیم.
از مادران میدان مایو در آرژانتین، مادران ناپدیدشدگان در شیلی، مادران میدان تیان آنمن در چین تا مادران شنبه در ترکیه و مادران خاوران در ایران، انگار صدای مادران تنها صدایی بوده است که بالاتر از هر خشونت و زندان و مجازاتی، تا لحظه‌ی مرگ آنان افشاگر جنایت باقی مانده است.
اگر بگویند یکی از بستگانتان مرتکب جنایت یا نقض حقوق بشر شده چه می‌کنید؟ با انکار شواهد در پی دفاع از او برمی‌آیید؟ بی‌اعتنا شانه بالا می‌اندازید و می‌گویید به شما ربطی ندارد و دنبال دردسر نمی‌گردید؟ ادعا می‌کنید که پیوندهای خانوادگی مهم‌تر از آن است که به خویشاوندتان خیانت کنید؟ کارگردان مستند عهد و پیمان آدریانا وقتی شنید که خاله‌ی «عزیز»ش در آدم‌ربایی، شکنجه و قتلِ تعدادی از مخالفان با پلیس مخفیِ مخوف حکومت پینوشه همکاری کرده است، راه دیگری در پیش گرفت.
ویکتور خارا شکنجه و کشته شد چون صدای موسیقاییِ سالوادور آلنده در شیلی بود. حال، شاید قاتلان او سرانجام در پیشگاه قانون قرار گیرند و عدالت در مورد آن‌ها اجرا شود.