کودکان

در اوایل مستند از پدران و پسران، ساخته‌ی طلال دِرکی، سکانسی وجود دارد که مو به تنِ بیننده سیخ می‌کند. یک پسربچه‌ی یازده-دوازده‌ ساله‌ی شادمان، پرنده‌ای را پیدا می‌کند و به پدرش نشان می‌دهد. پدر به او توصیه می‌کند که پرنده را بکشد تا اعضای خانواده آن را بخورند. پسربچه پس از کشتن پرنده نزد پدرش برمی‌گردد و با خوشحالی به او خبر می‌دهد که پرنده را کشته است. به پدرش می‌گوید، «سرش رو به پایین خم کردیم و بریدیم، مثل همون کاری که شما، بابا، با اون آقاهه کردید.»

در سال 1977، در عصری که هنوز هیچ نشانی از رایانه‌های شخصی، تلفن‌های همراه، آی‌پادها و دیگر معجزات فناوریِ نزدیک‌کننده/دورکننده، مرتبط‌کننده/منزوی‌کننده، پیونددهنده/جداکننده نبود، روبر بِرِسون فیلم شاید شیطان را ساخت که قهرمانانش چند جوانِ کاملاً درمانده‌اند که ناامیدانه در پی یافتن هدفی در زندگی، وظیفه‌ی خود در جهان و معنای «موظف شدن» هستند. بزرگترها به هیچ وجه به آنها کمک نمی‌کنند. در واقع، در 95 دقیقه‌ای که برای رسیدن به فرجامِ سوگناک داستان لازم است، حتی یک بزرگسال هم بر پرده ظاهر نمی‌شود.

عدم درک متقابل میان نسل های «جدید» و «قدیم»، و سوءظن دوجانبه‌ی ناشی از آن سابقه‌ای دیرینه دارد. نشانه‌های چنین سوءظنی را به راحتی می‌توان تا دوران باستان ردیابی کرد. اما در عصر مدرن که مشخصه‌اش تغییرات عمیقِ سریع و مداوم در شرایط زندگی است، سوءظن میان نسل‌ها چشمگیرتر شده است.

حالا که به پشت سرم نگاه می‌کنم، می‌بینم مدتی بود که پسرمان داشت آماده می‌شد تا با پیراهن دامن‌دار به مدرسه برود. چند ماهی می‌شد که آخر هفته‌ها یا بعد از مدرسه، پیراهن دامن‌دار می‌پوشید. بعد شروع کرد به این که به جای لباس توی خانه هم همان را بپوشد. یک روز صبح، بلوز و شلوار تمیزش را که در آوردم تا بپوشد. نگاهی به من کرد و گفت: «لباس تنم هست.»

کودکان سرشار از پرسش‌های ساده اما مهم در مورد انواع پدیده‌های پیرامون‌شان هستند. آن‌ها می‌خواهند بدانند که چرا پدیده‌ها به این شکل اتفاق می‌افتند. دلایل علمیِ موجود درباره‎ی دنیای پیرامون کودکان و اتفاقات واقع در آن را بر چه اساس و به چه شیوه‌ای باید برای آنان توضیح داد؟