فوتبال در اروپا: دیدار با تاریخ

دیوید گولدبلات

چکسلواکی رسماً کشوری کمونیست بود اما تیم فوتبال عمدتاً اسلوواکِ این کشور که به مقام قهرمانیِ رقابت‌های سال 1976 دست یافت، احساسات نهفته‌ی ناسیونالیستی را برانگیخت. دانمارکی‌ها نزدیک بود که تاریخ‌ساز شوند زیرا در سال 1992 هم قهرمان جام ملت‌های اروپا شدند و هم در همه‌پرسی به «پیمان ماستریخت» [پیمان اتحادیه‌ی اروپا] رأی منفی دادند.

وطن کجاست؟

الیاس علوی در گفتگو با شبنم طلوعی

الیاس علوی، شاعر و هنرمند هنرهای تجسمی در گفتگو با شبنم طلوعی از تجربه‌ی مهاجرت و دو دهه زندگی در ایران می‌گوید. الیاس شش ساله بود که پدرش پس از جان به در بردن از آخرین سوءقصد، با تفألی بر حافظ، تصمیم گرفت از روستایی در قلب کوهستان‌های افغانستان به همراه خانواده به ایران مهاجرت کند. الیاس علوی اکنون در استرالیا زندگی می‌کند.

 

 
 
 

ابدیت آغاز می‌شود

ایرج قانونی

فراواقعی ضدِّ واقعی یا انکار واقعیت نیست فراتر از آن است عالمی است که در ضمیر ناخودآگاه ماست از آنجا که «انسان موجودی خیالباف است» به کمک قوه‌ی تخیلِ خود، که به دست الهامات و اشراقاتِ شعور پنهانِ خود سپرده است، در خیالبافی‌های خود در هنر خودبه‌خود پرده از آن برمی‌دارد، در حالتی که خود و قلم خود و زبان خود را بیش از هر چیز به نهادِ خود وانهاده است و این کاری است که سالوادور دالی در سال 1931 در تابلوی معروف خود پایداریِ حافظه به تصویر می‌کشد.

بدرود با «گابو» و «مرسدس»؛ یادداشت‌هاى رودریگو گارسیا پسر گابریل گارسیا مارکز از آخرین روزهاى زندگى پدرش

رضا علامه‌زاده

«پدرم، مثل مادرم سخت معتقد بود که زندگى خانوادگى ما مىباید کاملاً خصوصى بماند. بچه که بودیم وادارمان مىکردند هر بار این قانون را رعایت کنیم. ولى حالا دیگر بچه نیستیم. شاید بچههاى بالغ باشیم اما بچه نیستیم.» این یادداشتی است از رودریگو گارسیا، پسر بزرگ گابریل گارسیا مارکز، در توجیه انتشار یادداشتهایش به صورت کتابى با عنوان «گابو و مرسدس؛ یک بدرود»؛ کتابى که او و ناشرش به خوبى مىدانستند به محض انتشار با استقبال دوستداران مارکز، محبوبترین رماننویس معاصر در سراسر جهان، روبه‌رو خواهد شد.

اِدگار مورَن، درس‌هایی از یک قرن زندگی

شاهرخ بهزادی

اِدگار مورَن، فیلسوف و جامعه‌شناس نامدار فرانسوی، در ۱۰۰ سالگی همچنان نگران دوران پرتلاطم‌ کنونی است. این اندیشمند بزرگِ «اومانیست» طی یک قرن شاهدِ سرگردانی‌ها و امیدها، بحران‌ها و آشوب‌های بسیاری در جوامع انسانی بوده است. رویدادهایی که درباره‌ی آنها ژرف اندیشیده است. «درس‌هایی از یک قرن زندگی» عنوان تازه‌ترین کتابِ او است که در اوایل ماه ژوئن و در آستانه‌ی سالگرد صد سالگی‌اش توسط انتشارات فرانسوی «دونوئل» منتشر شده است. این شاید آخرین اثر یکی از متفکران بزرگ این زمانه باشد که هرگز از پرسیدن و اندیشیدن درباره‌ی نحوه‌ی‌ زندگی خود و دیگران بازنایستاده است.

مشکل سانسور جز با راهکاری جمعی حل نمی‌شود

فرشته مولوی در گفتگو با سپهر عاطفی

ما می‌خواهیم و می‌توانیم بجای یکسره تندادن به زور و زهر سانسور دست از جستن و یافتن پادزهرها برنداریم. می‌خواهیم و می‌توانیم به یاری یکدیگر با چاره‌اندیشی جمعی در جهان بی‌مرز ادبیات سربلند بمانیم و بگوییم ما هم مردمی هستیم شایسته‌ی امانتداریِ این ودیعه که دیگران به ما می‌سپرند.

درباره‌ی مردانگیِ «سمّی»

بنفشه چراغی

از مزاحمت‌ها و آزارهای خیابانی تا روایت‌های تجاوز، می‌توان ردپای نوعی از مردانگی را یافت که آن سر ریسمانش تا اخبار کشتار جمعی، ناموس‌کشی‌، همجنس‌گراهراسی و قلدری‌های سایبری می‌رود. شناسایی مردانگی «سمی» در چنین مواردی کار سختی نیست. حتی می‌توان به آن دسته از مردانی که پیرامون بحث‌های قربانیان مردسالاری موضعی تدافعی دارند نشان داد که چگونه خود مستقیماً از آسیب‌های این ساختار متأثرند.

اصلاح مدرنیته، اخلاق‌گرایی و انسان نو؛ معرفی فلسفه‌ی طه عبدالرحمان

وائل حلاق

طه عبدالرحمان (متولد ۱۹۴۴)، فیلسوف اخلاق و دین، مابعدالطبیعه و منطق‌دان نامدار مراکشی/مغربی است. اما چون آثارش را عمدتاً به زبان عربی نگاشته، در خارج از جهان عرب‌‌زبان کمتر شناخته شده است. هدف از ترجمه‌ی این مصاحبه معرفی او به دنیای فارسی‌زبان است.

زبان و لهجه؛ دو مانع اصلی دانشجویان ایرانی در ترکیه

مانی تهرانی

سالانه شمار فراوانی از جوانان ایرانی برای تحصیل در دانشگاه به سرزمین همسایه‌ی غربی مهاجرت می‌کنند. بارها به ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های اجتماعی، افت کیفیت مدیریتی و آموزشی‌ و انواع تبعیض‌های جنسیتی و مذهبی و عقیدتی در دانشگاه‌های ایران اشاره شده است اما این گروه چرا ترکیه را انتخاب می‌کنند؟

اعتصاب کارگران، همبستگی سراسری برای مطالبات معیشتی یا جرقه‌ای برای تغییرات بنیادین؟

پروین محمدی، فعال کارگری در گفتگو با مریم فومنی

پروین محمدی، نایب رئیس اتحادیهی آزاد کارگران ایران، اعتصابات اخیر کارگران را نتیجه‌ی انباشت مطالبات بی‌پاسخ‌مانده‌ی مزدبگیران می‌داند و می‌گوید کارگران می‌دانند که فقط با اعتراضات سراسری می‌توانند به مطالبات‌ خود دست یابند. به نظر او، بیپاسخ ماندن مطالبات در طول این چهار دهه پتانسیلی را در جامعه به وجود آورده که هر جرقه‌ای می‌تواند به وقوع حوادثی بنیادین بینجامد اما بخشی از نیروهای سیاسی، انتظارات دیگری از اعتصابات کارگری دارند که با واقعیت موجود سازگار نیست.

افزایش مشارکت زنان در سیاست به تقویت دموکراسی می‌انجامد

ماگدا هینوخوسا، میکی کول کیتیلسون

«تأثیر میشل باشله ]رئیس جمهور شیلی[ نمادین و فرهنگی بود. سنجش این تأثیر بسیار دشوار اما در عین حال آشکار است: ناگهان دختربچه‌ها فهمیدند که زنان می‌توانند رئیس جمهور شوند. حالا دختربچه‌هایی را می‌بینید که با او هم‌ذات‌پنداری می‌کنند و می‌گویند که می‌خواهند رئیس جمهور شوند. این تغییری چشمگیر در این کشور است.»

سیاست و زبانِ تصویر، اثرِ فرامتن‌ها بر متنِ روایت‌های داستانی

جواد موسوی خوزستانی

در آغاز دهه‌ی ۴۰ خورشیدی، ما ایرانیان با خیزِ بلندِ ایدئولوژیِ بومی‌گرایی و «موج بازگشت» به اصالت‌ گذشته ـ که عمدتاً از تقابل با مدرنیزاسیونِ دولتی (تقابل با «دیگری»)، هویت می‌گرفت ـ روبه‌رو می‌شویم.

خوانشی دیگر از یک ترکیب در شاه‌نامه (بخشِ دوم)

داریوش آشوری

در بخشِ یکمِ این مقاله به این نتیجه رسیدم که خوانشِ رایج از یک ترکیبِ در شاه‌نامه به صورت «سَر-و-تاج» یک خطای دیرینه است ... و بر پایه‌ی سندها و شاهدها گفتم که خوانشِ درستِ آن، از نظرِ من، «سُرو-تاج» است. حال، بر پایه‌یِ چنین خوانشی می‌خواهم پی‌جویی کنم که از نظر معنا در شاه‌نامه از بیت‌هایی که این ترکیب در آن‌ها آمده چه برداشت‌هایِ تازه‌‌ای می‌توان کرد.

بوم من: خوانش شهر در شش پرده

آرش فضلی شمس‌آبادی

ابرکوه شهری است در دل کویر مرکزی ایران. بومِ من. این نوشته‌های شش‌گانه ادای دِینی به شهرم ابرکوه است و حاصل گشت‌وگذاری ذهنی در شهر است که هر یک برای خود داستانی جداگانه دارد. همه مظروف ابرکوه هست و در عین حال ظرف آن. از هر جایی که اراده‌ی خواننده باشد آغاز می‌شود و به هر جایی که ذهن خواننده حکم کند پایان می‌یابد. در این نوشته برای من «ماجرای روایت» اهمیت داشته تا «روایت ماجرا». ماجرای این روایت، کفه است.

معنویت حالتی ذهنی است که همه، دین‌دار یا غیر دین‌دار، می‌توانند به آن دست یابند

تال دوتان بن-سوسان

ویلیام جیمز، پدر روانشناسی غربی، در سال ۱۹۰۲، تجارب معنوی را حالاتی از آگاهی برتر تعریف کرد، فرایندی که نتیجهی تلاش انسان برای درک اصول کلی یا ساختاری جهان از طریق تجربه‌ی درونی است. عصارهی نظریهی او درباره‌ی معنویت را می‌توان با واژهی «احساس تعلق» بیان کرد؛ حالتی دال بر این واقعیت که اهداف فردی فقط در چارچوب منافع جمعی، یا به عبارت دیگر در ارتباط با دیگران و کل جهان تحقق می‌یابد.

آیا پیشرفت دانش به محو دین خواهد انجامید؟

ناتان گاردلز

پیشرفت‌های علم قوه‌ی تخیل دینی را دوباره فعال کرده است. تاریخ انسان زمانی پایان خواهد یافت که انسان‌ها به خدا تبدیل شوند ــ یا نابود شوند. راه دیگر، برقراری توازن بوم‌شناختی در جهان است.

فلسفه با کودکان

جانا مُور لُون

هرگاه به کسی می‌گویم که مرکزی را اداره می‌کنم که فلسفه را به زندگی کودکان می‌آورد، بیشتر اوقات با حیرت و شگفتی او مواجه می‌شوم، و گاه با شکاکیت و ناباوری آشکار. کودکان چطور ممکن است مشغول فلسفه شوند؟ برایشان بیش از حد دشوار نیست؟ سعی می‌کنی چه کنی، به بچه‌های کودکستانی کانت درس می‌دهی؟ یا، با کمی بدگمانی بیشتر، چه نوع فلسفه‌ای به آن‌ها یاد می‌دهی؟