آرون گرونبرگ، در سخن‌رانی‌ای که در مراسم یادبود جنگ جهانی دوم به زبان آلمانی ایراد کرد، می‌گوید برای اینکه به هویت خود پی‌بریم باید گذشته را بپذیریم. او در این سخن‌رانی به نحو نیشداری از کسانی یاد می‌کند که با فریادِ «نه» و خودداری از اطاعت و پیروی، جان باختند.
تاریخ کُردها پر از تجربه‌های تلخ مرگ دسته‌جمعی در جنگ‌ها‌ست، هم تجربه‌ی زیسته‌ی قتل‌عام و هم تجربه‌ی سکوتی که قدرت‌های حاکم بر آنها تحمیل کرده‌اند تا سرکوب آنها را دیگرگونه بازنمایی کنند. و از این رو گاه تجربه‌ی دردناک کردها در سایه‌ی سکوت هرگز از ورای مرزهای جغرافیای فاجعه دورتر نرفته است.
فیلم هیچ (۲۰۱۹) ساخته‌ی شورا مکارمی، انسان‌شناس ساکن فرانسه، مستندی است درخشان به زبان فرانسه، شرح جست‌وجوی او در گذشته و اکنون در بازیابی حضور و هستی مادرش ــ از قربانیان خشونت حکومتی دهه‌ی ۱۳۶۰.
هلند در قرن هفدهم به یکی از قدرت‌های جهانی تبدیل شد و به لطف ثروت هنگفتی که کمپانی‌های هند شرقی و غربی به بار آوردند در عرصه‌های تحقیق علمی و کوشش‌های هنری ترقی کرد. اما این دوران همراه با خشونت‌های استعماری در مقیاس وسیع و فعالیت گسترده در تجارت بردگان بود.
در دهه‌ی ۱۶۵۰ میلادی، بِلز پاسکال، فیلسوف و ریاضی‌دان فرانسوی، یکی از نامتعارف‌ترین گزین‌گویه‌های کل تاریخ را بر زبان آورد: «تنها علت بدبختی آدمی این است که نمی‌تواند بی‌سروصدا در اتاقش بماند.»
وقتی ارتش آلمان نازی در مارس ۱۹۴۴ مجارستان را اشغال کرد این کشور میزبان بزرگ‌ترین جامعه‌ی یهودی اروپا بود اما تا ژوئیه‌ی همان سال بیش از نیمی از ۸۲۵ هزار یهودیِ مقیم این کشور روانه‌ی اردوگاه‌های مرگی نظیر آشوویتس و بوخنوالد شده بودند. تا پیش از آزادسازی کامل بوداپست به دست سربازان اتحاد جماهیر شوروی در فوریه‌ی ۱۹۴۵ ده‌ها هزار تن از یهودیان ساکن دو گتوی کوچک و بزرگ بوداپست هم به قتل رسیدند.