چرا به اینجا رسیدیم؟ کدام و کدامین اشتباه، ایران را به اینجا رسانید؟ چه‌چیزهایی را ندیدیم و چه‌چیزهایی را دیدیم و نادیده انگاشتیم؟ تلاش برای یافتن پاسخ به پرسش‌هایی ازاین‌دست، زمینه‌ساز برگزاری دومین کنفرانس ایران‌پژوهی معاصر از سوی اعضای هیئت‌علمی ایران‌آکادمیا و مدیر تلاشگرش، علیرضا کاظمی، شد.
کتاب مورد بحث، یادنامه‌ای است از زندگی النور مارکس، رزا لوکزامبورگ، اما گلدمن و هانا آرنت؛ چهار زن پرآوازه در عالی‌ترین سطوح اندیشه و فعال در جنبش‌های ترقی‌خواهانه‌ی قرون نوزدهم و بیستم اروپا.
شهروندان خوب نباید بترسند اولین اثر ماریا روا، نویسنده‌ی جوان اوکراینی است که با ترجمه‌ی مژده دقیقی به تازگی توسط انتشارات نیلوفر وارد بازار نشر ایران شده است. کتاب شامل نه داستان کوتاه اما به هم پیوسته است که بریده‌هایی از زندگی ساکنان ساختمان انکارشده‌ی شماره‌ی ۱۹۳۳ خیابان ایوانسک را در دو زمانِ پیش از فروپاشی جماهیر شوروی و پس از فروپاشی توصیف می‌کند.
اولین بار عکسش را روی جلد صفحه‌ی گرامافون پشت ویترین «صفحه‌فروشی بتهوون» در خیابان پهلوی دیدم. با موهای سیاه شلاقی که روی پیشانیِ بلندش پخش‌و‌پلا شده بود و برق چشمان سیاهش را جلا می‌داد. خنده‌ای صمیمی و هم آشنا، لب‌های خوش‌فرمش را پس زده بود تا دندان‌های ردیف و سفیدش نمایان شود. شوشا گاپی: خواننده‌ی ترانه‌های محلی.
سحرگاه دوشنبه ۱۷ آبان دوستی از ایران خبر داد که شب گذشته مه‌لقا ملاح، مادر زمین‌وزمان، چشم بر زمین بست و به زمان پیوست. خبر غیرقابل‌انتظار نبود که عمری به‌کفایتْ پربرکت، به‌غایت پویا و به‌نهایت پسندیده داشت. اما اندوه مرگش جز به یاد کردن از سرخوشی، سخت‌کوشی، شوخ‌طبعی و پایداری‌های او از جانم نرفت.
پیش از خواندن خاطرات پروانه بهار، تصویر دیگری از موقعیت خانواده‌ای داشتم که از پدر تا فرزندان لقب «ملک» دارند و مادر هم شاهزاده خانمی است از طایفه‌ی قاجار و در باغ و خانه‌ای به‌غایت خرم و بزرگ زندگی می‌کنند. اما با خواندن این کتاب، تابلوهای پسِ پشتِ واژه‌های پروانه بهار در پیش چشمم جان گرفتند و دانستم که آن باغ و آن خانه‌ی دروازه دولت، جای ملک‌زادگان نبوده است؛ «این وادی عشق است، نه جولانگه شاهان».