توجه به شکل‌های مختلف تبعیض و درهم‌تنیدگی آنها و شنیده‌شدن صدای اقلیت‌های به‌حاشیه‌رانده‌شده از مهم‌ترین دستاوردهای خیزش «زن، زندگی، آزادی» بوده است.

نزدیک به شش دهه از آغاز تولید خودرو در ایران گذشته است و ایران‌خودرو و سایپا، که بازمانده‌ی شرکت‌های مصادره‌شده بعد از انقلاب هستند، از جایشان تکان نخورده‌اند. به‌رغم پیشرفت صنعت خودرو در جهان در نیم‌قرن گذشته، شرکت‌های ایرانی همچنان به همان شیوه‌ی‌ قدیمی فعالیت می‌کنند.

پلوخیِ ۶۵ ساله محضری دلنشین دارد: آرام، وسیع‌النظر، کمی شوخ‌طبع، و کم‌ادعاست؛ دقیقاً همان چیزی که از یک استاد تاریخ انتظار دارید و می‌خواهید. اما آخرین اثر او هیچ شباهتی به تاریخ‌نگاری‌های سنتی ندارد.

در هوای خنکِ صبحِ یکی از روزهای سال ۱۹۸۰، وینی ماندلا برای دیدار با همسرش به روبن آیلند رفت. نلسون ماندلا از سال ۱۹۶۴ در آنجا زندانی بود. سال‌ها بود که فقط هر شش ماه یک بار یک نفر اجازه داشت که به دیدار ماندلا برود.

تصویر بنجامین فرنتز در فیلم‌های‌ مستند «حسابدار آشویتس»، «تعقیب کیفریِ شر» و «ما اکنون نخواهیم مُرد»، کالنقش فی‌‌الحجر در خاطرم نقش بسته است. چندی قبل هنگام گوش سپردن به سخنان او در مستند «تاوان»، سروده‌ای از ماریو بِنِدِتی، شاعر اروگوئه‌ای، به ذهنم خطور کرد: «چه خوش است آنکه دانم/که تو در میانِ مایی».

در سال گذشته، حجم تجارت خارجیِ ایران، به استثنای نفت، به حدود ۱۱۳ میلیارد دلار رسید. بیش از ۳۰ میلیارد دلار از این مبادلات تجاری، سهم چین بود که بزرگ‌ترین شریک تجاریِ ایران است.

برای اوکراینی‌ها آزادی مهم‌تر از ثبات است. برای روس‌ها عکس این موضوع صادق است. اوکراینی‌ها در هر دور از انتخابات رئیس‌جمهورشان را عوض می‌کنند. روس‌ها تزارشان را تا زمان مرگ سرِ کار نگاه می‌دارند.

تمایزگذاری سنی امری قراردادی و دلخواهانه است. ما نمی‌دانیم پیری چه‌وقت آغاز می‌شود؛ درست همان‌طور که نمی‌دانیم ثروتمند‌بودن از کجا آغاز می‌شود. در همه‌ی جوامع، در جبهه‌ی میان جوانی و سالخوردگی جنگ برقرار است. طبقه‌بندی بر حسب سن همواره به معنای ایجاد محدودیت و ایجاد نظمی است که هر کس باید جای خود را در آن بشناسد

جوانان مسلمان از یک‌ سو در معرض سوء‌تفاهم‌های فراگیر و بازنمایی‌های ناخواسته هستند و از دیگر سو، در تلاش برای یافتن موقعیت‌های شایسته برای زیستن. از یک‌ سو در غرب آنها را تروریست‌های بالقوه می‌بینند و از سوی دیگر، حاکمان اقتدارگرای کشورهایشان آنها را «آینده‌سازان» می‌خوانند در حالی که برای اکثریت آنها هیچ روزنه‌ای برای داشتن زندگی‌ای دلخواه و سازنده باقی نمی‌گذارند.

انقلاب‌ ابتدا در ذهن‌ها رخ می‌دهد. نقشه‌های شناختی جدیدی که می‌سازیم باعث می‌شود چشم‌اندازهای جدیدی به جهان داشته باشیم. عجیب نیست که نسل جدید مصر بود که مردم را به انقلاب فراخواند چون آنها تنها کسانی بودند که توانستند در فضایی دور از مدارس، و با استفاده از منابع غیررسمی به‌ویژه اینترنت از نظام قدیم بگسلند.

جمال‌زاده در کتابِ خُلقیات ما ایرانیان در باب حَسَناتِ اخلاقِ ایرانیان، و به‌ویژه معایبشان، از منظر تاریخی و اجتماعی، چنانکه شیوه‌ی ادبای زمانه‌اش بود، با شاهد مثال‌ها و نمونه‌های گزینشیِ گواهانِ خود بحث می‌کند، گواهانی که به‌ویژه آنگاه که غیرایرانی‌اند ذِمّه‌ی خود را از عیوبی که به ایرانیان نسبت می‌دهند بری می‌دانند و این خود را پسندیدنِ آنها جای عَجَب است.

بخش بزرگی از نیروی کار در بازار امروز را می‌توان «بی‌ثبات‌کاران» نامید. جوانانی که از امنیت بازار کار محروم هستند، از وضعیت لرزان خود سرخورده‌اند، و این باعث می‌شود اغلب عصبانی و خشمگین باشند. وضع متزلزلشان به آنها اجازه نمی‌دهد شبکه‌ی معناداری از روابط قابل اعتماد برقرار کنند و این بر سرخوردگی و خشمشان می‌افزاید.

ما دوازده زن عازم سفر هندوستان هستیم! ما ‌از جمله زنانی هستیم که پس از پایان جنگ ایران و عراق و پس از برملاشدن اعدام‌های گروهی و پس از آزادشدن آن تعداد از زندانیان سیاسی که زنده مانده بودند، به‌تدریج یکدیگر را در کوچه‌پس‌کوچه‌های برابری‌خواهی پیدا کردیم و به عزم ساختنِ روزگاری نو از نو همراه شدیم.

پرستو معلمی اهل افغانستان است و از زمان روی کار آمدن طالبان و ممنوعیتِ تحصیل دختران، همراه با گروهی از زنان در مدارس مخفی به آموزش دختران پرداخته‌ است. در این مقاله بنا به دلایل امنیتی نامی مستعار برای او برگزیده‌ایم.