نسرین ستوده، در تمام سال‌هایی که از دور و نزدیک می‌شناسمش، نمادی از همان شجاعتی است که خودش می‌گوید مسری است. نمادی از زنان و مردانی که تهدید و احضار و بازداشت و شکنجه صدای حق‌طلبی‌شان را خاموش نمی‌کند و در کوره‌راه‌های سخت و تاریک پیش رو، یادمان می‌آورند که نترسیم و نگذاریم که صدای‌مان را در گلو خفه کنند.

وارلام شالاموف، نویسنده‌ی روسی، به خاطر مشارکت در «فعالیت‌های ضدانقلابیِ تروتسکیستی» به مدت پانزده سال در گولاگ زندانی شد. شش سال از این دوران به بردگی در معادن طلای کولیما، یکی از سردترین و خشن‌ترین نقاط کره‌ی زمین، سپری شد. این دوران دردناک درس‌های زیادی به او آموخته بود.

در سال ۲۰۱۴، در واکنش به سرنگون شدن هواپیمای مسافربری مالزیایی در اوکراین، «نیوزویک» گزارش مختصری نوشت مبنی بر این که بار اولی نیست که یک هواپیمای مسافربری با موشک نظامی سرنگون می‌شود، نمونه‌اش شوروی که هواپیمای کره‌ای را سرنگون کرد؛ اما دریغ از کوچک‌ترین اشاره به این که آمریکا هم، سی سال پیش در چنین روزی، همین بلا را سر هواپیمای مسافربری ایرانی آورد. در سالگرد این واقعه به تفاوت برخوردها در رسانه‌ها و دلیل و پیشینه‌ی آن پرداخته می‌شود.

شاید هواداران هریک از سی و دو تیم شرکت‌کننده در جام جهانی ۲۰۱۸ رؤیای برنده شدن کشورشان را در سر بپرورانند، اما طرفداران واقعی در عین حال می‌دانند که آن‌چه بیش از هرچیز ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد تجربه‌ی شکست، به هر شکل و شدتی، است. یک پیروزی به‌یادماندنی، یک گل زیبا، موفقیتی فراتر از انتظار شکاکان، و لحظات شادمانیِ پیش از یأس و حرمانِ حتمی مایه‌ی حیات هواداران است.

بسیاری از ما در بحث‌ درباره‌ی «آموزش»، به مفهوم «برابری» استناد می‌کنیم، اما اغلب مشخص نمی‌کنیم که کدام برداشت از برابری (اجتماعی، اقتصادی، یا سیاسی) را مد نظر قرار داده‌ایم. این در حالی است که، تحلیل «نابرابری آموزشی» با توجه به تکنولوژی و الگوی شغل‌محور درکِ محدودی از موانع موجود و امکان برطرف کردن آن‌ها ارائه می‌کند. پس، راه درستِ دست‌یابی به برابریِ آموزشی چیست؟

در کشوری که وکالت جایگاه واقعی و حرفه‌ای خود را از دست داده‌ است و در میان این تاریکیِ مستولی بر حرفه‌ی‌ وکالت هنوز چند شمع فروزان هستند که‌ وجودشان نوری بر ظلمت افکنده‌ و مایه‌ شرافت و مباهات این حرفه‌اند. به یقین یکی از برجسته‌ترین افراد این جمعِ قلیل، نسرین ستوده‌ است.

یک استاد اقتصاد در دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا، با توجه به قیمت دلار که این هفته به مرز ۹۰۰۰ تومان رسید، نرخ تورم سالیانه‌ی ایران را ۱۱۶ درصد در سال تخمین زده است، یعنی تقریباً بیش از ۶/۵ درصد در ماه! این رقم بیش از ده برابر گزارش رسمی تورم در ایران است، و وضعیتی بسیار وخیم را نشان می‌دهد. اولین گام برای حل مشکل اقتصاد ایران قبولِ این واقعیتِ ناگوار است.

نسرین ستوده در پافشاری بر قانونمندی و عدالت‌خواهی و احترام به موازین جهانی حقوق بشر چندان خردمندانه و پرشور حرکت می‌کند، که تکثیر می‌شود. او و امثال او به دیگرانی که نسبت به ستمگری‌های «قوه‌‌‌ی قضائیه‌‌‌ی غیر مستقل» به دیده‌‌‌ی انتقاد می‌نگرند، اعتماد به نفس می‌بخشد. در جوامع بشری اعتماد به نفس است که سرانجام تغییر را شدنی می‌کند.

علی‌اصغر حاج سید جوادی، که دیروز به سن ۹۴ سالگی در پاریس درگذشت، روزنامه‌نگار و از مخالفان سرشناس حکومت پهلوی بود که در سال‌های پیش از انقلاب نامه‌های سرگشاده و مقالاتی تند علیه حکومت نوشت. در آغاز انقلاب و حکومت جمهوری اسلامی طرفدار آقای خمینی بود و از اعدام‌های اوایل انقلاب هم دفاع می‌کرد، اما دیری نگذشت که مخالف جمهوری اسلامی شد و به فرانسه رفت. این نامه‌ی او که در همان زمان خطاب به آیت‌الله خمینی نوشته شده است نمونه‌ی گویایی...

یک سرِ قوانین در جهان اسلام به تونس می‌رسد که مهد «قوانین لیبرال» است و سرِ دیگر به عربستان سعودی که «سخت‌گیرانه‌ترین قرائت مذهبی» را دارد. فلسطین به عربستان نزدیک‌تر است. اما یک زن در فلسطین تمام قواعد بازی را بهم زد و قاضی دادگاه شرع شد.

مهناز پراکند، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر، که وکالت شمار زیادی از زندانیان سیاسی، عقیدتی و اقلیت‌های دینی و نیز تعدادی از همکاران خود از جمله شیرین عبادی و نسرین ستوده را بر عهده داشته است، در این مقاله به بررسی ملاحظاتی قانونی در مورد روند دستگیری و رسیدگی به پرونده‌ی نسرین ستوده می‌پردازد.

هدف از وجود شرکت‌ها چیست؟ این مراکز تجمع کار، سرمایه، و کاردانی که ساختاری مستقل و سلسله‌مراتبی دارند، چنان از دیرباز با ما بوده‌اند که وجودشان اکنون طبیعی به نظر می‌رسد. اما جدا از آن‌چه شرکت‌ها می‌سازند یا کارهایی که انجام می‌دهند یا محصولاتی که می‌فروشند، ساختار شرکت‌ها تاریخچه‌ای خاص و جالب توجه دارد.

ماهان اصفهانی نوازنده و موسیقیدانی است که مأموریتی برای خود معین کرده است: «تا زمانی که هارپسیکورد مثل سازهای دیگر شناخته نشود، کار من تمام نشده است!» اصفهانی در تهران به دنیا آمده اما در آمریکا بزرگ شده است و حالا در پراگ زندگی می‌کند. او ۳۴ سال دارد و در حال حاضر سال فوق‌العاده‌ای را پشت سر می‌گذارد.

یکی از تأثیرگذارترین متفکران جهان در آستانه‌ی ۸۹ سالگی‌اش همچنان سرزنده و پرکار است: یورگن هابرماس، فیلسوف آلمانی، در گفت‌وگو با نشریه‌ی اسپانیایی «ال پائیس»، نظرت خود را در مورد حادتر‌ین مسائل زمانه‌ی ما، از جمله ملی‌گرایی، مهاجرت، اینترنت، و اتحادیه‌ی اروپا بیان می‌کند.

نسرین ستوده، به پدر مضطرب من گفته بود که «سرش را بالا بگیرد و به دخترش افتخار کند.» گفته بود لحظه‌ای هم از یاد نبرد که من مطلقاً هیچ جرمی مرتکب نشدم و بداند که سکوت آن‌ها، حاصلی جز ضرر برای من ندارد. پدرم بعدها گفت که آن چند جمله‌ی نسرین ستوده با آن صدای آرام و دلنشینش «مثل آب روی آتش بود».

فوتبال شبیه‌ترین تجربه به تئاتر در دوران یونان باستان است، اما فوتبال و تئاتر وجه تشابه دیگری هم دارند زیرا مهم‌ترین ویژگی هردو این است که مبتنی بر «تقدیر» اند. فوتبال در واقع به معنای رایج کلمه اصلاً ورزش نیست. فوتبال نمایشِ هویت است: هویت خانوادگی، قبیله‌ای، شهری، و ملی. اما هویت را به صورت‌هایی متغیر، پیچیده، و تودرتو نمایش می‌دهد.

برخی هنرمندان به این نتیجه رسیده‌اند که قوی‌ترین اقدامات خلاقانه برای تغییر دادن دنیا می‌تواند خراب‌کاری و تخریب باشد. اما اگر آثار هنری واقعاً بتوانند در ساختارهای سیاسی و اجتماعی مداخله کنند، چنین مداخله‌ای به چه شکلی انجام خواهد شد؟ راهبرد خراب‌کاری و تخریب آثاری هنری تا چه اندازه می‌تواند به خلق اثر هنری منجر شود، و امکانات و محدودیت‌های آن چیست؟ 

حقیقت، همواره یکی از پرمناقشه‌ترین موضوعات در هر مناقشه‌ی بشری بوده است. بر سر اینکه حقیقتِ یک نزاع چه بوده، چه بسا نزاع‌های بسیار دیگری رخ داده است. نوع بشر نشان داده است که ظرفیت حیرت‌انگیزی در ایجاد حقیقت براساس روایت‌های متفاوت، موازی یا حتی متضاد درباره‌ی یک واقعه دارد.

به تازگی در نوشته‌هایی بخصوص از داخل ایران گرایشی پدیدار شده که به جای ادبیات غربت اصطلاح «ادبیات مهاجرت» را به کار می‌برد. ادبیات غربت به لحاظ گستره‌ی معنایی نمی‌تواند همان ادبیات مهاجرت باشد. در این نامگذاری به نظر می‌رسد که عمدی یا سهوی هست.