فمینیست‌های بسیاری از کشورهای عربی به این فکر افتاده‌اند که همبستگی‌ را خارج از دولت شکل دهند و با تشریک مساعی و بسیج نیروهای خود انحصار دولتی در امور زنان را بشکنند.

فموکرات‌ها از طریق «جودوی فمینیستی» می‌خواستند با فراهم‌کردن وسایل پایان‌دادن به وابستگی اقتصادی و جنسی زنان، دولت پدرسالارِ سرمایه‌داری را علیه خودش به کار بگیرند. از جمله مهم‌ترین دشواری‌های تبیین این موضع ایدئولوژیک، جاانداختن زنان در مقام یک گروه ذی‌نفعِ مجزا از سایر گروه‌ها بود؛ دشواری‌ای که البته فموکرات‌ها در آن با دیگر فمینیست‌ها شریک بودند.

بازاری‌شدن معیارهای مدیریت دولتی بر رابطه‌ی فعالان فمینیست با دولت تاثیر گذاشته است و سازمان‌های مردم‌نهاد را هم مجبور به اتخاذ رویه‌های مشابه کرده تا حساب «سود و زیان»شان را داشته باشند و ارائه دهند.

آیا فمینیست‌ها هیچ‌کجا با دولت‌ها روابط خوبی داشته‌اند؟ آیا توانسته‌اند به‌‌نحوی مؤثر وارد روند سیاست‌گذاری شوند و اندیشه‌های خود را محقق کنند؟ اصطلاح «فمینیسم دولتی» که در مباحث و متون فمینیستی به کار می‌رود، به‌‌خودی‌خود بر نوعی رابطه میان دولت و فمینیست‌ها یا اندیشه‌هایشان دلالت دارد. اما این اصطلاح از کجا آمده و دلالتش واقعاً به چه‌چیزی است؟

گروهی از فمینیست‌های جهان سوم دولت‌‌های جدید خود را با پدرسالاری سنتی در تقابل دیده‌‌اند و گروهی قایل به همزیستی مسالمت‌آمیز این دو هستند اما هر دو گروه موافقند که نه باید از دولت به ‌عنوان ابزاری در دست سلطه‌جویی مذکر صرف نظر کرد، و نه می‌توان با آغوش باز با آن همکاری کرد.

اکنون اشعار عارفان و صوفیان از اقبال فراوانی برخوردارند اما آیا نسبت به مفهوم عشق که الهام‌بخش تمام این آثار است، برداشت‌های درستی وجود دارد؟ عشق ناسوتی با هدف غایی سلوک عارفانه، یعنی رسیدن به معشوق حقیقی گذر از هر چه غیر اوست، چه ارتباط و پیوندی دارد؟

شاید آنچه ما را جذب خاطرات می‌کند جزئیات آن‌ها نیست بلکه هاله‌ و رایحه‌ی محوی از آن‌هاست که در اشیایی که در زمان حال نگهداری‌شان می‌کنیم جای گرفته است. این هاله به ناگزیر حسی از غم و دلتنگی را در ما بر می‌انگیزاند درست مثل زمانی که به تماشای خرابه‌های باستانی یونان و رم و بناهای متروک می‌‌نشینیم.

پس از آن که وزیر امور خارجه‌ی روسیه با تکرار سخنان یکی از مدافعان سرسخت واقع‌گرایی اعلام کرد که تلاش برای گسترش ناتو باعث شده است تا روسیه احساس خطر کرده و دست به تهاجم بزند، واقع‌گرایی آماج حملات منتقدان قرار گرفت. اما آیا این به آن معنا است که این مکتب فکری را باید کلاً کنار گذاشت؟

بنیادگرایی، به‌ویژه با ویرانی‌هایی که به بار آورده است و آمادگی‌اش برای ستیزه‌جویی، در جهان امروز چیست، اگر آرامگاه و سنگ گور خدایان در بناهایی سنگی (متصلب) و بی‌روح‌شده و تأسیس‌های بربادرفته‌ی پیامبران را نمی‌جوید!

مهرانگیز کار با بیان اینکه هیچ‌وقت باور نمی‌کرد که حکومت بتواند به‌ اجبار حجاب بر سر زنان کند، می‌گوید که جمهوری اسلامی به کمک فضایی که جنگ ایران و عراق در کشور ایجاد کرده بود، حجاب اجباری را به زنان تحمیل کرد و در شرایط جنگی و روزهایی که دائماً پیکر سربازان را از جبهه‌ها می‌آوردند، اصلاً ممکن نبود که زن‌ها بتوانند برای حق از دست‌رفته‌ای مثل حق انتخاب پوشش مبارزاتی را سازمان‌دهی کنند.

آثار کافکا، سوغاتیِ داغ و تازه‌ای بود که صادق هدایت با خود از فرنگ آورد. هدایت در سال ۱۹۳۰ از اروپا بازگشت. با این‌ حال، سال‌ها طول کشید تا ترجمه‌‌ای از کافکا را در ایران منتشر سازد. سرانجام در سال ۱۹۴۳ با تأسیس مجله‌ی سخن به سرپرستی پرویز ناتل خانلری ظاهراً این فرصت مهیا گشت.

علی بزرگیان از گزارشگران جوانی است که در مجله‌ی اندیشه‌ی پویا قلم می‌زند و معمولاً گزارش از شخص می‌نویسد. در اینجا گزارش مربوط به جمشید بهنام، روشن‌فکر برجسته‌ی ایرانی و نویسنده‌ی کتاب معروف ایرانیان و اندیشه‌ی تجدد، را می‌خوانید که در آبان ۱۴۰۰ در پاریس درگذشت.

حتی قوى‌ترین ابرقدرت که با پشتیبانى سازمان‌های اطلاعاتی پیشرو جهان ارتش‌های بسیار توانمند را صف‌آرایى می‌کند، برای تحمیل اراده‌ى خود در خارج از مرزها با سختى و چالش روبه‌روست. هم واشنگتن و هم مسکو این درس را در افغانستان به‌سختی آموختند. به نظر می‌رسد که ولادیمیر پوتین در اوکراین دوباره دارد این درس را مى‌آموزد.

کتاب سفر روس سرانجام در سال ۱۳۶۹ در تهران منتشر شد و مورد استقبال قرار گرفت. این کتاب، گزارش سفر آل ‌احمد به شوروی و سرشار از گزارش دیدارهای او از نقاط مختلف آن کشور است. آل‌ احمد اساساً گزارش‌نویس خوبی بود.

زنی نشسته بر پشت زرافه، زنی با تاجی بزرگ از طلا و پَر و لیمو، و زن‌ و مردی سوار بر لاک‌پشت. تصاویری خیال‌انگیز، درخشان، رنگارنگ و پر از تمثیل و قصه. این‌ها نمونه‌هایی است از آثار گرافیکیِ سابینا ژاندرون از مجموعه‌‌ی «اگر مرزی وجود نداشت». ژاندرون این مجموعه را تقدیم کرده به جسارت، زیبایی و مقاومت مهاجران آفریقایی که در جست‌وجوی زندگی بهترند.

جرگه‌ی رهبران اقتدارگرای جهان افراد جنسیت‌زده‌ی متعددی را به خود دیده است، از ناپلئون بناپارت گرفته که قتل زنانی را که به همسرانشان خیانت کرده بودند جرم نمی‌دانست تا بنیتو موسیلینی که ادعا کرده بود زنان «هرگز چیزی را خلق نکرده‌اند». اگرچه قرن بیستم شاهد بهبود وضعیت برابری زنان در بسیاری از نقاط جهان بوده‌ است، قرن بیست‌ویکم نشان داده که زن‌ستیزی و اقتدارگرایی دو معضل جدا از هم نیستند.

اسلام سیاسی چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه و با چه پشتوانه‌ای قدرت گرفته است؟ چگونه توانسته است سلطه‌ی فرهنگی‌اش را بر اقشار مختلف تحمیل ‌کند؟ روشنفکران سکولار در انقلاب ۵۷ چه واکنشی به آن نشان دادند؟ و چطور رگه‌های آشکار استبداد دینی را در آن نمی‌دیدند؟ این پرسش‌ها را با عبدی کلانتری در میان گذاشته‌ایم.

ساندینیست‌ها در سال ۱۹۷۹ با وعده‌ی از میان بردن فقر و نابرابری و پس از بیست سال مبارزه توانستند رژیم حاکم را سرنگون کنند. اما اکنون، دانیل ارتگا و همسرش روساریو موریو جامعه‌ی مدنی را سرکوب کرده و همرزمان پیشین خود را به زندان انداخته‌اند. از آن آرمان‌های ساندینیست‌ها چه بر جای مانده است؟