مهاجرت

بسیاری پس از مهاجرت هم‌چنان تعلقِ خاطر نسبت به جایی به نام وطن داشته و آرزوی بازگشت به آن را دارند. این مکان در خاطرات افراد انعکاس گذشته‌ی طلایی و شیرینی‌ است که پیش از دوره‌ی مهاجرت وجود داشت. ذهن افراد غالباً با گزینش لحظات شیرینِ گذشته و حذف وقایع ناگوار، تلفیقی ناهمخوان با واقعیات تاریخی ارائه داده و سپس در حسرت آن وضعیت می‌نشیند. احساس حسرت بسیاری را به اندیشه‌ی بازگشت به وطن می‌اندازد. اما این افراد به‌ندرت آن‌چه را در تخیل خود از وطن دارند در واقعیت هم می‌یابند.

واژه‌ی «پوپولیسم» در قرن بیستم به ندرت به کار می‌رفت؛ پوپولیسم واژه‌ای بسیار تخصصی بود که صرفاً توسط مورخان آمریکایی برای توصیف پوپولیست‌های کشاورز میانه‌ی قرن نوزدهم به کار می‌رفت. من در میانه‌های دهه‌ی 1990 توجهم به این واژه جلب شد، یعنی وقتی برای نگارش پایان‌نامه‌ام سرگرم تحقیق درباره‌ی پدیده‌ای بودم که آن روزها هنوز «افراط‌گرایی دست‌راستی» خوانده می‌شد.

هرچند موسیقی جاز (Jazz) به اندازه‌ی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی محبوب نیست، اما هنوز کلوب‌هایی هستند که از یک طرف به هنرمندان جوان‌تر فرصت می‌دهند که صدای‌شان شنیده شود و از طرف دیگر به دوست‌داران موسیقی جاز این شانس را می‌دهند که صداهایی متفاوت بشنوند. یکی از این صداها، که هر از گاهی در یکی از کلوب‌های برلین روی صحنه می‌رود، گروه موسیقی «گلنار-ماهان» است.

بیست و سه سال بعد از مرگ زودهنگام عبده، موزه‌ی «هنرهای مدرن نیویورک» به همراهی چند تن دیگر، برای اولین‌ بار نمایشگاهی درباره‌ی زندگی و آثار رضا عبده ترتیب داد. یک روز مانده به آخرین روز این نمایشگاه، صبح زود سوار اتوبوس شدم و واشنگتن دی‌سی را به مقصد نیویورک ترک کردم تا فرصت یگانه‌ی تماشای نمایشگاهی درباره‌ی رضا عبده را از دست ندهم.