جهانیشدن یا منطقهایشدن؟
شانون اونیل
تجارت بین همهی کشورها در حدود ۲۰هزار میلیارد دلار است که نسبت به سال ۱۹۸۰ تقریباً ده برابر شده است. جریان سرمایهى بینالمللی نیز در این دوره با رشدی تصاعدی، از ۵٠٠ میلیارد دلار در سال به بیش از ۴٠٠٠ میلیارد دلار رسید. و در مقایسه با چهار دههى قبل، مردم نزدیک به پنج برابر بیشتر به سفرهاى خارجی میروند.
روایتهایی از کشف حجاب: «اگر غیرت دارید، همانجا او را بکشید و خاکش کنید»
مریم فومنی
لیلا، ۴۰ ساله، کارمند ادارهی ثبت احوال در زاهدان بود؛ زن بلوچی که چند ماه است به آلمان مهاجرت کرده و سالهاست برای عقب بردن مرزهای حجاب با جامعهی اطرافش دست و پنجه نرم میکند. برای او که از کودکی حجاب سفت و سختی داشته، حتی تغییر نوع چادرش هم چالشی تمامعیار بوده است.
آیا آز، شالودهی سرمایهداری است؟
ناتان رابینسون
اکثر سرمایهداران و بسیاری از نظریهپردازان چپ میگویند که سرمایهداران افرادی آزمند نیستند بلکه این بازار و نیروهای آن است که آنها را مجبور میکند آزمندانه رفتار کنند. اما این حرف نادرست است و در حقیقت آزمندیِ سرمایهداران یک انتخاب است.
بحران مسکن و حاشیهنشینی
پگاه بهروزی نوبر
از دههی ۱۹۷۰ میلادی به این سو با گسترش سیاستها و رویکردهای مقرراتزدایانهی دولتها در حوزهی مسکن اجتماعی، ترویج و تکوین نگاه سوداگرانه به حوزهی مستغلات شهری، و مالیسازی این بازار، بحران مسکن معاصر شدت یافت.
روشنکوه؛ ادامهی سرکوبِ نظاممند بهائیان
سپهر عاطفی
سرکوب بهائیان ایران در چند هفتهی گذشته شدت گرفته است. جامعهی جهانی بهائی در بیانیهای مطبوعاتی که روز ۱۰ شهریور منتشر شده از ۲۴۵ مورد سرکوب و آزار در یک ماه گذشته خبر داده است. از جمله «دستگیری، حبس، تخریب و مصادرهی خانهها و املاک، یورش به منازل و اماکنِ کسبوکار، ضرب و شتم، امتناع از ارائهی خدمات درمانی به بازداشتشدگان و محروم کردن بیش از صد جوان بهائی از تحصیلات دانشگاهی.»
گزیدهای از بهترین گزارشهای فارسی ــ بوی جوی مولیان
محمد بهمنبیگی
محمد بهمنبیگی بنیانگذار آموزشوپرورش عشایری در ایران بود و از آنجا که ایل همواره در حرکت بود، او مدارس سیاری درست کرد که با ایل در حرکت باشند و دختران و پسران را سواد بیاموزند. زندگی او به حماسه شبیه است و در این مختصر نمیگنجد. همین اندازه بگوییم که زندگی وی حسدبرانگیز است.
ما به آینده چه دِینی داریم؟
ویلیام مکاسکیل
موضوع این کتاب، دوراندیشی است: این ایده که یکی از اولویتهای اخلاقیِ اصلیِ زمانهی ما بر جای نهادن تأثیری مثبت بر آیندهی بلندمدت است. دوراندیشی یعنی جدی گرفتن عظمت آینده، و اهمیت نقش خودمان در شکل دادن به آن. این کتاب حاصل بیش از یک دهه کارِ تماموقت است، که تقریباً دو سال از آن صرف راستیآزماییِ دادهها شده است.
آیا شبکههای اجتماعی میتوانند روند جنگ را تغییر دهند؟
الکس فون تونزلمان
حدود دو سوم از جمعیت جهان یعنی حدود ۴/۹ میلیارد نفر اکنون به اینترنت دسترسی دارند (عددی که در دوران بیماری جهانگیر کرونا بهطرز قابل توجهی افزایش داشته و حدود ۸۰۰میلیون کاربر جدید را به اینترنت افزوده است). در حدود ۴/۴ تا ۴/۶ میلیارد نفر از این افراد، از شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، یوتیوب، اینستاگرام، تیکتاک و توئیتر استفاده میکنند.
اِلی ویزِل، صدای بیصدایان
هرمز دیّار
باید موضع بگیریم. خنثیبودن به سرکوبگر کمک میکند نه قربانی... هرجا مردان و زنانی بهخاطر نژاد، مذهب یا دیدگاههای سیاسیشان مورد اذیتوآزار قرار میگیرند، همانجا ــ در همان لحظه ــ باید کانون جهان شود... مادامی که حتی یک معترض در زندان است، آزادیِ ما حقیقی نیست.
برلین؛ «در انتهای روز»
بابک بردبار
مجموعهی پیشِ رو عکسهایی است از پایتخت آلمان، برلین. شهری که این روزها در آن زندگی میکنم، بعد از جنگ جهانی دوم بخش وسیعی از این شهر تخریب شده و به همین دلیل برلین نسبت به دیگر پایتختهای اروپا چهرهی متفاوتی دارد؛ هم از لحاظ معماری و هم از لحاظ فرهنگی. من در این مجموعه تلاش میکنم تا چهرهی دیگری از زندگی را نشان بدهم، چیزی شبیه دهههای شصت و هفتاد میلادی.
سفر در آینه: مروری بر زندگی و اشعار نیلگون مارمارا
نهال تابش
شاهزادهخانم مالیخولیایی. نیلگون مارمارا، ملکهی غمگین، را چنین مینامند. بسیاری او را اینگونه، تنیده با اختلال روانش به خاطر میآورند اما نیلگون بیش از هرچیز شاعر بود و شاعر ماند. او از نسل درخشان شاعران دههی ۱۹۸۰ بود. زنی شاعر که زبانِ شعر ترکی را از زبان فراتر برد و آن را تثبیت کرد.
چرا تعداد کمی از مردان کتابهای نویسندگان زن را میخوانند؟
ام. اِی. سیگرت
زیر عنوان این مقاله نوشته شده «ام. اِی. سیگرت»، و نه «مری اَن سیگرت». چرا؟ چون واقعاً دلم میخواهد مردان هم این مقاله را بخوانند. نویسندگان زن در طول قرنها، از خواهران برونته تا جورج الیوت و جی. کی. رولینگ، مجبور شدهاند که جنسیت خود را پنهان سازند تا پسران و مردان را متقاعد کنند که کتابهایشان را بخوانند.
«پروندههای بازِ» بهائیان
آنچه خواهید خواند، ماحصل چندین ساعت گفتگو با سه نفر ــ مرتضی، پژمان و مریم ــ است. این سه نفر دوستان و معاشرین بهائی دارند و به دلیل زمینههای فعالیتشان، تحقیقات گستردهای در مورد پروندهها و وضعیت فعلی و شرایط زندگی بهائیان دارند. با آنها دربارهی وضعیت معلق عدهای که به صاحبان «پروندهی باز» معروفند گفتگو کردیم.
میخائیل گورباچف: مردی که عمیقاً به شوروی تعلق داشت
ماشا گِسِن
گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی کوشید تا کشورش را مدرن کند و اصلاحاتی در آن انجام دهد، امری که باعث فروپاشی شوروی و تغییری عظیم در جهان شد. اما در نهایت او نیز هرگز نتوانست کشورش را چیزی جز یک امپراتوری تصور کند.
ایران و گردش قرن: آزمودهها، آموزهها و چشماندازها (لاهه، ایرانآکادمیا)
منصوره شجاعی
چرا به اینجا رسیدیم؟ کدام و کدامین اشتباه، ایران را به اینجا رسانید؟ چهچیزهایی را ندیدیم و چهچیزهایی را دیدیم و نادیده انگاشتیم؟ تلاش برای یافتن پاسخ به پرسشهایی ازایندست، زمینهساز برگزاری دومین کنفرانس ایرانپژوهی معاصر از سوی اعضای هیئتعلمی ایرانآکادمیا و مدیر تلاشگرش، علیرضا کاظمی، شد.
«عشق و وصال و مرگ از یک طایفهاند»؛ یادی از عباس معروفی
سپهر عاطفی
عباس معروفی، نویسندهی شهیر ایرانی پنجشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ در تبعید درگذشت. او در این گفتگو که در سال ۲۰۱۸ و در حاشیهی نمایشگاه «کتاب بدون سانسور» انجام شده، بخشهایی از آخرین رمانش «نام تمام مردگان یحیاست» را میخواند، دربارهی آن حرف میزند و از لذت نوشتن و زندگیاش در تبعید بهعنوان نویسنده و ناشر میگوید. آقای معروفی در سال ۱۳۷۴ و در پی تهدیدها و ممنوعیتها ایران را ترک کرد و ساکن برلین شد. او در بخشی از این گفتگو میگوید «میخواهم خودم را خرج کتاب و کلمه و فرهنگ و انسان کنم.»
روایتهایی از کشف حجاب: «با چادر به بیمارستان رفتم و بدون چادر از آن بیرون آمدم»
مریم فومنی
بسیاری از زنانی که یک عمر باحجاب بودهاند و حالا میخواهند حجاب را کنار بگذارند، حرف زدن دربارهی این تصمیم بسیار دشوار است. معصومه ۳۶ ساله و فارغالتحصیل رشتهی تاریخ از دانشگاه فردوسی در مشهد است. او میگوید که تا ۳۱ سالگی بهرغم خواست خودش و فقط برای اینکه نمیتوانسته دربارهی خواستهاش حرف بزند، چادر به سر کرده است.
اینجا کودکستان برسابه است
رافی آراکلیانس
وقتی به تاریخ آموزشوپرورش ایران مراجعه میکنیم، نام چند تن در زمینهی آموزش کودکان میدرخشد. جبار باغچهبان یکی از آنها و برسابه هوسپیان یکی دیگر از آنهاست. در اینجا گزارش مجلهی پیمان را دربارهی برسابه، به قلم رافی آراکلیانس، میخوانید.
گفتوگو با حسین سرفراز؛ حالوهوای مطبوعات بعد از ۲۸ مرداد
سیروس علینژاد
حسین سرفراز، از مطبوعاتیهای باسابقهی ایران، روز شنبه ۲۸ اوت در مریلند درگذشت. او بیش از بیست سال سردبیری مجلات معروف ایران را بر عهده داشت. سابقهی طولانی او در سردبیری مجلات تهران سبب شده است که او در بین اهل مطبوعات به «حسین سردبیر» معروف باشد.
حکومت فقها و «مسئله»ی بهائیان
مریم دادگر
سیاست سرکوب و مقابلهی حکومت ایران با بهائیان در هفتههای اخیر به حجم، وسعت و شدتی نگرانکننده رسیده است. این یادداشت به بعضی ریشههای تاریخی علل سرکوب بهائیان ایران میپردازد.
یک کتاب: «آمریکا در دنیا، تاریخ دیپلماسی و سیاست خارجی آمریکا»
عرفان ثابتی - سپهر عاطفی
مؤسسان آمریکا چه رسالتی برای این کشور قائل بودند؟ جنگ جهانی دوم چطور رابطهی آمریکا با کشورهای شکستخورده در جنگ را تغییر داد؟ رؤسای جمهور آمریکا، از جورج بوشِ پدر تا ترامپ، چه نقشی برای آمریکا در دنیای تجارت و سیاست قائل بودند؟ و سرانجام، انزواطلبی یا مشارکت فعال، کدام به نفع دنیا و آمریکاست؟
