کتاب به دنبال پاسخ به این پرسش کلیدی است که: آیا معقول است که ادعا کرد خداوند اصلاً پیامبری فرستاده است؟ بگذارید این پرسش را، به طور خلاصه، «پرسش از پیامبری» بنامیم. پاسخ کتاب به این پرسش منفی است: خیر، خدا هیچ پیامبری نفرستاده است. وسمقی تصریح می‌کند که خود سال‌ها به این پرسش پاسخ مثبت می‌داده است؛ یعنی معتقد بوده که خداوند پیامبرانی فرستاده است. اما اندک‌اندک در مسیر مطالعات و تأملات خویش به این نتیجه می‌رسد که تصویر پیامبرفرست از خدا و نیز ریشه‌ی الهی قائل شدن برای متون مقدس دینی قابل دفاع نیست.
اطلاعات اندک تاریخی چیز خطرناکی است. اگر شما چیزکی در مورد گذشته بدانید، دائماً آن را با زمان حال قیاس می‌کنید. آیا سال ۲۰۲۰ مانند سال ۱۷۲۰ بود؟ نه، بیشتر شبیه سال ۱۹۳۳ بود! شاید هم سال ۱۹۶۸؟ در تاریخ مالی و اقتصادی ــ حوزه‌هایی مبتنی بر الگوسازی، به منظور برنامه‌ریزی برای آینده بر اساس نتایج گذشته ــ وسوسه‌ى زیادی برای مقایسه کردن ادوار زمانیِ گوناگون با یکدیگر وجود دارد. اما نتایج این مقایسه‌ها بسیار متغیر است.
در این مقاله، با تأمل و بازخوانی فقراتی از کتاب مجاهدان مشروطه، نوشته‌ی سهراب یزدانی (تهران: نشر نی، ۱۳۸۸) استدلال خواهم کرد که انقلاب مشروطه یا مشروطیت ویژگی بسیار مهمی داشت که در مطالعات مشروطه و ایران‌شناسی معمولاً کمتر به آن توجه می‌شود؛ اینکه انقلابی متعلق به اواخر دوران امپراتوری‌ها و پیش از تشکیل دولت-ملت‌ها در ایران و عثمانی و قفقاز بود، و همین ویژگی آن را واجد نوعی چندفرهنگ‌گرایی و انعطاف‌پذیری می‌کرد که در دهه‌های بعد به تدریج تضعیف یا محو شد.
ما با جایی که در آن زاده شدیم تعریف نمی‌شویم، بلکه با راهی که در زندگی برمی‌گزینیم و می‌رویم تعریف می‌شویم. آیا انسان افغانستانی پیش از هرچیز یک انسان بی‌جا نیست که برای دور شدن از خشونت یا جستن موقعیت‌‌های بهتر اقتصادی خانه را ترک می‌گوید، انسانی که ائتلاف‌های سیاسی‌اش برای آن است که پناهی بیابد؟
کتاب «کوچ در پی کار و نان»، به قلم محمد مالجو پژوهشی است که در درجه‌ی نخست به مواجهه‌ی تاریخی دولت‌های پس از مشروطه با مسئله‌ی مستمندان می‌پردازد، و در عین حال پژوهشی است درباره‌ی حضور و پراکندگی مهاجران آذربایجانی در نقاط مختلف ایران. موضوعی که به‌رغم اهمیت اجتماعی، اقتصادی و چه بسا سیاسی‌اش، مهجور مانده و مطالعه نشده است. این کتاب عمدتاً به ریشه‌های این پدیده پرداخته اما می‌توان امیدوار بود که راه را برای پژوهش در گوشه‌ها و دوره‌های دیگر باز کند.
اخیراً جناح‌هاى راست و چپ (به طور گسترده‌ای) جاى خود را عوض کرده‌اند. همان کسانی که به سوگواری سنت‌شکنی و افسون‌زدایی از جهان نشسته بودند ــ و مطمئناً در خودِ دوران روشنگری واپس‌گرا و مخالف بودند ــ هم‌اکنون به استقبال آن رفته‌اند. کسانی که احتمالاً در قرون هفدهم و هجدهم از علاقه‌مندان به آن بوده‌اند، نمی‌توانند بحث آزادی، احساسات و استدلال را با برده‌داری و استعمار سازگار کنند.