زرتشتیان ایران و تجربه‌ی انقلاب مشروطه: درس‌هایی از دادخواهیِ بهنگام و سنجیده

تاریخ پرنوسان بشری نشان می‌دهد که جنگ و صلح، در عوامل ثابتی مانند ژن یا غریزه، ریشه ندارند. آنها تابعی از عوامل متغیر و مختلفی مثل شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی‌اند.

برآوردهای جمعیتی نشان می دهد که ایران در سه دهه‌ی آینده با بحران سالمندی مواجه خواهد شد و حدود یک‌سوم جمعیت ایران سالمند خواهد بود.

در فاصله‌ی سال‌های پس از ۱۳۳۲ تا سال ۱۳۴۵، صرفاً چهار فیلم جدی داستانی در سینمای روشنفکری ایران ساخته شد که نیمی از آنها سهم غفاری است. 

در دو سال اخیر مؤسسه‌ی «سیتیزن لب» به پژوهش درباره‌ی سرکوب فرا‌ملیِ دیجیتال فعالان و روزنامه‌نگارانِ زن پرداخت و چندی قبل نتایج آن را در قالب گزارشی منتشر کرد. مریم میرزا، پژوهشگر ویژه‌ی ایران در این تحقیق، یافته‌های این پژوهش را با خوانندگان «آسو» در میان گذاشته است.

اکنون ابراهیم اصیل پس از سال‌ها تبعید به دمشق بازگشته و با هموطنانش در شادیِ پس از آزادی شریک شده است. دوباره به سراغ او رفتم تا این‌بار درباره‌ی به ثمر نشستن قیام مردم سوریه، وضعیت امروز و فردای سوریه، و نیازها و اولویت‌های این کشور با یکدیگر گفت‌وگو کنیم.

در ژانویه‌ی ۲۰۲۴، دانشمندانِ هسته‌ای در اطلاعیه‌ی سالانه‌ی خود ساعتِ نمادینِ آخرالزمان را روی نود ثانیه تا نیمه‌شب قرار دادند و به این ترتیب اعلام کردند که هیچ‌وقت این‌قدر به پایان دنیا نزدیک نبوده‌ایم.

در سال ۱۹۷۶، یک دهه پس از تأسیس دانشکده‌ی هنرهای زیبا در کابل، اولین گروه از زنان افغانستانی در این دانشکده ثبت‌نام کردند.

بسیاری به تایوان به عنوان مجری الگویی نگاه می‌کنند که مطابق با آن اگر در مسائل مربوط به سیاستگذاری به مردم اعتماد کنید و مشارکتشان را جلب کنید دموکراسی تقویت خواهد شد.

قاضی ربیحاوی ده‌ها رمان، مجموعه داستان کوتاه و نمایشنامه نوشته که بسیاری از آنها به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، ایتالیایی، سوئدی و عربی ترجمه شده‌اند. در بیشتر داستان‌هایش می‌توان ردّپای زندگی عرب‌های ایران را دنبال کرد.

رویدادهای ۱۳ سال گذشته نشان داده است که آزادی به چیزی بیش از بیرون راندن یک مرد از کاخ ریاست‌جمهوری نیاز دارد. ما زنان به‌خوبی از این واقعیت آگاه‌ایم.

پنجشنبه یکم آذر ۱۴۰۳ بیست‌وششمین سالگرد قتل سیاسی پروانه و داریوش فروهر در خانه و قتل‌گاه آنان در تهران برگزار شد. این‌بار شمار کسانی که برای گردهمایی سالگرد آمدند، بیش از سال‌های پیش بود. از طیف‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی بودند، از سالخورده تا جوان.

دفاع از دین و اخلاق به بی‌اعتباریِ آن‌ها می‌انجامد و به‌طورِ کلی دفاع از یک‌چیز و خاصه تبلیغِ آنْ سببِ کالاشدگی و بی‌قدریِ اجتماعیِ آن‌چیز می‌شود.

«زابل از هیچ‌چیز به اندازه‌ی فراموشیِ اجتماعی نمی‌ترسید، چیزی که تمام عمرش را صرف مبارزه با آن کرد و متأسفانه امروز جامعه‌ی ما به آن دچار است. به‌عنوان اولین کار باید به صدای زابل و نویسندگانی همچون او گوش فرا دهیم، به او و آثارش که گواهی بر تاریخ فراموش‌شده‌ی ماست.»

«تو هیچ دوستی در میان حیوانات نداری، آخر این هم شد زندگی؟» او گفته بود که «دنیای بدون حیوانات، دنیایی تهی از انسانیت است.» نویسنده‌ی این عبارات، الیاس کانِتی بود.

زن‌پوشی (cross-dressing) یکی از پدیده‌های پیچیده‌ی‌ هنری و اجتماعی در تاریخ ایران است که در ادوار مختلف تاریخی به اشکال متفاوتی بروز کرده، و همواره با گفتمان‌های قدرت، هنجارهای جنسیتی، و تلاش برای گذر از محدودیت‌ها در ارتباط بوده است ــ از تعزیه در دوران قاجار گرفته تا کمدی‌های سینمای معاصر و تولیدات فضای مجازی

گسترش بدبینیِ جهانی درباره‌ی مزایای دموکراسی می‌تواند مایه‌ی تشویش و نگرانیِ شدید کسانی باشد که ذهنیتِ سیاسی‌شان در دوران جنگ سرد شکل گرفته است.

چند هفته پیش از انتشار قانون «عفاف و حجاب» مقامات در ایران از ابتکار دیگری با عنوان «کلینیک ترک بی‌حجابی» رونمایی کردند که ظاهراً قرار است با کمک علم روانشناسی زنان را به رعایت حجاب وادارد. یعنی در واقع بی‌حجابی را نوعی اختلال روانی تلقی می‌کنند که با علم روانشناسی قابل علاج است.

ثنا نصّاری، نویسنده، شاعر، مترجم و منتقد ادبیات و هنر است. با او درباره‌‌ی تجربه‌‌های زیسته‌اش در بسترهای متفاوت فرهنگی و اجتماعی که در آن‌ها رشد کرده، گفت‌وگو کرده‌ایم.