وضعیت سفید؛ تأملی کوتاه بر انفعالِ جمعی و دشواریِ کنش در جنگ ۱۲ روزه

در نتیجه‌ی تضاد میان هنر اعتراضی و هنر تبلیغاتی، فضایی پدید آمد که در آن خلاقیتِ هنری هم به‌عنوان نوعی مقاومت و هم به‌عنوان ابزاری برای کنترل و نفوذ سیاسی به ‌کار می‌رفت. 

زمستان ۱۴۰۳، یعنی ۹ سال پس از مرگ ابوالحسن نجفی، مترجم و زبان‌شناس و ادیب برجسته‌ی ایرانی، مستندی درباره‌ی او دست‌به‌دست شد با عنوان وزن کلمات با ایهامی هوشمندانه، که هم به دغدغه‌ی نجفی برای یافتن مناسب‌ترین معادل کلمات در متن ترجمه اشاره داشت و هم به پژوهش‌های گسترده‌ی او در زمینه‌ی وزن عروضی شعر فارسی.

جنبش زنان ایران، که بذر آن همزمان با انقلاب مشروطه کاشته شده، در دوره‌های مختلف تاریخی اصلی‌ترین مطالبه‌اش تغییر وضعیت حقوقی‌ زنان در ساختار سیاسی حاکم بوده است.

حوزه‌ی مطالعاتیِ «حل تعارض» در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ پدید آمد. آن زمان، دوره‌ی اوج جنگ سرد بود و چنین به نظر می‌رسید که تولید سلاح‌های هسته‌ای و منازعه میان ابرقدرت‌ها بقای بشر را تهدید می‌کند.

یورگن هابرماس، فیلسوف آلمانی، می‌گوید‌ که ایجاد حوزه‌ی عمومی دموکراتیک با گسترش قهوه‌خانه‌ها در پایتخت‌های اروپایی مرتبط بود، جایی که مردان اروپایی جمع می‌شدند تا با هم قهوه بنوشند، روزنامه بخوانند و درباره‌ی اخبار روز گفت‌وگو کنند. 

کلود لانزمن، نویسنده و کارگردان فرانسوی، ۱۲ سال از زندگیِ خود را صرف تولید مستند «شوا» کرد ــ فیلم ۹ ساعته‌ای که بدون استفاده از تصاویر آرشیوی، هولوکاست را از زبان شاهدان، بازماندگان و عاملانِ آن روایت می‌کند.

من پیش از آن که معنای کلمه‌ی لیبرال را بدانم، پیش از آن که کلمه‌ای از آثار لاک، میل، برلین و رالز را خوانده باشم و در واقع پیش از آن که اصلاً چیزی درباره‌ی جهان بدانم، لیبرال بودم. لیبرالیسم برای من، ایده‌ای سیاسی نبود بلکه نشان پایبندی به خانواده بود و به راه و رسم زندگی تبدیل شد. 

در ابتدا، کامو از اعدام‌ها دفاع می‌کرد زیرا می‌خواست برای «قربانیان» کاری بکند؛ اما اکنون متوجه شده بود که تعهد او به قربانیان، نه انتقام‌کشیدن، بلکه بزرگداشت یاد آنان به طریقی کاملاً متفاوت است.

در جستار حاضر به بررسی زوایای زندگیِ نوریه علویه مولان، روزنامه‌نگار چَرکَس، می‌پردازم و از خلال سرگذشتِ او سیاست‌ورزیِ زنانِ عثمانی در ابتدای سده‌ی بیستم را بررسی می‌کنم. 

به نظر فینرون-برنز، هیچ دلیلی وجود ندارد که از بین دو گزینه‌ی انقراض بشر در ۲۰۰ سال دیگر یا دو میلیون سال دیگر، دومی را انتخاب کنیم. 

این نوشتار نگاهی است به ادبیات سوریه پیش از جنگ داخلی این کشور و در سال‌های پس از آن که به سقوط رژیم اسد انجامید.

فهیمه اکبر خواننده و موسیقی‌شناسی بود که اولین و تنها آلبوم موسیقی او در سال ۱۳۸۴، وقتی ۸۸ ساله بود منتشر شد، و تا آن زمان جز افراد معدودی، کمتر کسی می‌دانست که خواننده‌ای به این نام وجود داشته است. اما فهیمه اکبر دهه‌ها بود که می‌خواند. 

هر گروهی در برابر زوال زبان خود مقاومت نخواهد کرد و هر جنبش زبانی لزوماً به یک حرکت سیاسی و به جدایی‌طلبی، درگیری‌های قومی و جنگ داخلی منجر نخواهد شد. اما از کامرون تا کاتالونیا، و از هنگ‌کنگ تا اوکراین، سیاست زبان بیش از هر زمان دیگری در حال گسترش است.

قتل‌های ناموسی در ایران، نه اتفاق تازه‌ای هستند و نه تعدادشان افزایش یافته است. هر چند هیچ تحقیق ملیِ جامعی درباره‌ی این قتل‌ها وجود ندارد اما از همان پچ‌پچ‌هایی که دهان به دهان می‌پیچند و به خبر تبدیل نمی‌شوند، می‌دانیم که هر سال صدها زن در نقاط مختلف ایران به بهانه‌ی ناموس و غیرت کشته می‌شوند.

سرکوب بهائیان اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ آغاز شد. آنچه در ادامه می‌خوانید سرگذشت یکی از بهائیان ایران است.

خوری با این‌که همیشه همراه و حامی فلسطینیان بود، هرگز مقهور سلسله مراتب سیاسی و قدرت نشد و بارها از رویه‌ی یاسر عرفات و محمود عباس و مقامات رده بالای فتح انتقاد کرد. 

«بند زنان سیاسی اوین»، محصور در میان تپه‌های کوهپایه‌ی البرز در شمال تهران، حدود چهل سال است که به این نام شهرت دارد. چند بار از این تپه به آن تپه نقل مکان کرده است اما مقام‌های مسئول پسوند «سیاسی» را به آن اضافه نکرده‌اند چون ادعا می‌کنند که «ما زندانی سیاسی نداریم»!

دیوید لینچ، کارگردان و هنرمند شهیر آمریکایی هفتۀ گذشته درگذشت. او همیشه به دنبال یافتن راه‌هایی بود تا بتواند مخاطبانش را قاچاقی به قلمروهای جدیدی از ترس، میل و هوس و لذت وارد کند.